AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ

BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ

 

5612.01 - «Cinayət prosesi, kriminalistika və məhkəmə ekspertizası əməliyyat-axtarış fəaliyyəti» ixtisası üzrə  fəlsəfə doktoru proqramı əsasında doktorluq imtahanı üçün

 

P R O Q R A M

Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsinin Elmi Şurasının qərarı ilə tövsiyə edilmişdir.

(11 iyul 2019-cu il tarixli, 6 saylı iclas protokolu)

BAKI -  2019

 

Hüquq fakültəsinin dekanı:                 prof.Ə.İ.Əliyev

Cinayət prosesi kafedrasının

1. müdiri:                                                prof.F.M.Abbasova

 

 

Kriminalistika və məhkəmə ekspertizası

kafedrasının müdiri: prof. K.N.Səlimov

 

Proqramı tərtib edənlər:

Abbasova Firuzə Məmməd qızı

BDU-nun Hüquq fakültəsinin Cinayət prosesi kafedrasının  müdiri, hüquq üzrə elmlər doktoru, professor

 

Səlimov Kamil Nazim oğlu

Kriminalistikavə məhkəmə ekspertizası kafedrasının müdiri,                        hüquq üzrə elmlər  doktoru,  professor

 

Abbasova İpək Soltan qızı

Kriminalistika və məhkəmə ekspertizası kafedrasının досенти, щüquq цzrə фəlsəfə doktoru

Qəfərov Midhəd Seyidəhməd oğlu

Cinayət prosesi kafedrasının professoru,

hüquq üzrə elmləri doktoru

 

CİNAYƏT PROSESİ

(ÜMUMİ HİSSƏ) KURSUNUN

 

P R O Q R A M I

 

Mövzu 1. Cinayət prosesinin anlayışı, mahiyyəti və vəzifələri

 

Cinayət prosesinin anlayışı və cinayətkarlıqla mübarizədə onun rolu. Cinayət prosesinin mərhələləri: anlayışı və sistemi. Cinayət-prosessual funksiyalar. Cinayət-prosessual hüquq münasibətləri. Prosessual formalar və prosessual təminatlar.

Cinayət-prosessual aktlar, onların növləri və əhəmiyyəti. Cinayət-prosessual hüququn hüquq elmləri sistemində yeri. Cinayət prosessual hüququ ilə cinayət hüququnun qarşılıqlı əlaqəsi.

Cinayət-prosessual hüquq elmi, predmeti, sistemi və metodu.

Ədalət mühakiməsi və cinayət prosesi, onların müqayisəsi.

Cinayət-prosessual hüquq elminin vəzifələri.

 

Mövzu 2. Cinayət-prosessual qanunvericilik

Cinayət-prosessual qanunun anlayışı və əhəmiyyəti.

Azərbaycan Respublikasının cinayət-prosessual qanunvericiliyinin yaranması və inkişaf mərhələləri. Cinayət prosesinin qüvvədə olan qanunvericilik mənbələrinin sistemi.

Cinayət-prosessual qanunvericiliyin məkana, zamana və şəxslərə görə qüvvəsi.

Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrin cinayət-prosessual fəaliyyəti sahəsində tətbiqinin xüsusiyyətləri: imtiyazlı şəxslərə münasibətdə cinayət-prosessual qanunun tətbiqi: cinayət-prosessual qanunun səmərəliliyi, onun öyrənilməsinin üsulları və əhəmiyyəti.

Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin qərarlarının hüquqi qüvvəsi. Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun izahlarının, Azərbaycan Respublikası Baş prokurorunun əmr və göstərişlərinin, Azərbaycan Respublikası daxili işlər nazirinin əmr və təlimatlarının cinayət mühakimə icraatı üçün əhəmiyyəti.

 

Mövzu 3. Cinayət prosesinin prinsipləri

Cinayət prosesi prinsiplərinin anlayışı və əhəmiyyəti. Cinayət prosesi prinsiplərinin sistemi. Cinayət prosesinin ayrı-ayrı prinsiplərinin xarakteristikası. Cinayət mühakimə icraatının əsas prinsipləri və şərtlərinin təyinatı.

Qanunçuluq prinsipi. Hər kəsin qanun və məhkəmə qarşısında bərabərliyi. Konstitusiya ilə təsdiq edilmiş insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının tə'min olunması. Şəxsin şərəf və ləyaqətinə hörmət edilməsi. Azadlıq hüququnun təmin edilməsi. Şəxsin toxunulmazlığı hüququnun təmin edilməsi. Şəxsi həyatın toxunulmazlığı hüququnun təmin edilməsi. Mənzil toxunulmazlığı hüququnun təmin edilməsi. Mülkiyyət hüququnun təmin edilməsi. Hüquqi yardım almaq və müdafiə hüququnun təmin edilməsi. Özünü və qohumlarını ifşa etməkdə sərbəstlik. Təqsirsizlik prezumpsiyası. Məhkəmə baxışını tələb etmək hüququnun təmin olunması. Cinayət-mühakimə icraatının yalnız məhkəmələr tərəfindən həyata keçirilməsi. Hakimlərin müstəqilliyi. Cinayət mühakimə icraatının aparıldığı dil.

Cinayət mühakimə icratının aşkarlığı. Cinayət mühakimə icraatının obyektivliyi, qərəzsizliyi və ədalətliliyi. Məhkəmə aidiyyətinə əməl olunması. Hakimin cinayət mühakimə icraatında iştirakının məhdudlaşdırılması. Cinayət mühakimə icraatında qeyri-prosessual münasibətlərin yolverilməzliyi. Cinayət prosesində tərəflərin çəkişməsi. Eyni əmələ görə təkrar məhkumetmənin yolverilməzliyi. Məhkəməyə təkrar müraciət etmək hüququnun təmin olunması. Cinayət mühakimə icraatında sübutların qiymətləndirilməsi.

 

Mövzu 4. Cinayət təqibinin anlayışı, mahiyyəti və növləri

Cinayət təqibinin anlayışı və mahiyyəti. Cinayət təqibi üzrə icraatı həyata keçirən orqanlar və vəzifəli şəxslər.

Cinayət təqibinin növləri. Xüsusi, ictimai-xüsusi və ictimai ittiham qaydasında cinayət təqibinin xüsusiyyətləri.

Xüsusi ittiham qaydasında cinayət təqibinin həyata keçirilməsi. İctimai-xüsusi ittiham qaydasında cinayət təqibinin başlanmasının xüsusiyyətləri. Zərər çəkmiş şəxsin şikayəti olmadan prokuror tərəfindən ictimai xüsusi ittiham qaydasında cinayət işi başlanması halları.

Cinayət təqibini istina edən hallar. Cinayət təqibinin həyata keçirilməməsinə imkan verən hallar. Cinayət təqibinin həyata keçirilməsinəmane olan hallar. Cinayət təqibinə xitam verilməsi qaydası.

Bəraətin və məhkumetmənin əsasları. Məhkəmə baxışının gedişində cinayət təqibinə xitam verilməsinin əsasları. Cinayət təqibi üzrə icraatın aparılmasının məcburiliyi.

Cinayət işinin başlanması ilə bağlı cinayət təqibi üzrə icraatın aparılmasının xüsusiyyətləri.

Cinayət təqibi üzrə aparılan prosessual hərəkətlərin gedişinin və nəticələrinin protokollaşdırılmasının məcburiliyi. Cinayət təqibi üzrə icraatın materialları. Cinayət təqibi üzrə icraatın dayandırılmasının əsasları. Cinayət təqibi üzrə icraatın başa çatdırılması.

 

Mövzu 5. Cinayət prosesinin subyektləri və iştirakçıları

 

Cinayət prosesində «subyekt» və «iştirakçı» anlayışı, onların təsnifatı və hüquqi vəziyyəti. Cinayət prosessual fəaliyyəti həyata keçirən dövlət orqanları və onların vəzifəli şəxsləri.

Cinayət prosesində ümumiyyətlə «maraq» kateqoriyasının təsniatı. Cinayət prosesi iştirakçılarının anlayışı və onların təsnifatı. Cinayət prosesində tərəflər.

Cinayət prosesində nümayəndəlik. Cinayət prosesinin hər bir iştirakçısının nümayəndəyə mənsub olmaq hüququ. Nümayəndənin anlayışı və funksiyaları. Qanuni nümayəndələr və onların səlahiyyətləri.

Cinayət prosesində etirazlar və etiraz etməyə hüququ olan şəxslər.

Cinayət-prosesdə iştirak edən digər şəxslər və onların hüquqi vəziyyəti.

 

Mövzu 6. Cinayət prosesində subutlar və sübutetmə

Cinayət prosesində sübutetmə və onun məqsədi. Sübut anlayışı və sübut hüququ. Sübut hüququ və onun sübutlar nəzəriyyəsi ilə qarşılıqlı əlaqəsi. Sübutlar nəzəriyyəsinin ümumhüquqi problem məsələləri. Sübutların təsnifatı və əsas xüsusiyyətləri. Sübutların mənsubiyyəti, mümkünlüyü və mötəbərliliyi. Sübutetmə predmeti və sübutetmə həddi. Təqsirsizlik prezumpsiyası və sübutetmə vəzifəsi. Sübutetmənin və sübutetmə vəzifəsinin subyektləri. Sübut mənbələri: şübhəli, təqsirləndirilən, zərər çəkmiş şəxs və şahidin ifadələri; ekspert rəyi; maddi sübutlar; istintaq hərəkətlərinin və məhkəmə iclasının protokolları və digər sənədlər.

Sübutetmə dərketmə və təcrübi fəaliyyət kimi. Sübutetmə prosesinin anlayışı və mərhələləri. Sübutların qiymətləndirilməsinin əsas meyarları. Sübutların kifayət etməsi və həqiqətin müəyyən edilməsində onun əhəmiyyəti.

 

Mövzu 7. Cinayət prosesində prosessual məcburiyyət tədbirləri

Cinayət-prosessual məcburiyyət tədbirlərinin anlayışı, əhəmiyyəti və növləri. Prosessual məcburiyyət tədbiri kimi tutulmanın anlayışı, tətbiq edilməsinin əsasları, şərtləri və qaydası. Cinayət törətməsinə şübhə yarandıqda şəxsin tutulması əsasları, şərtləri, qaydası və tutulmanın müddətləri. İttiham elan etmək üçün şəxsin tutulması. Qətimkan tədbirinin şərtlərini pozduğuna görə təqsirləndirilən şəxsin tutulması. Hökmün və ya məhkəmənin digər yekun qərarının icrası yerinə məcburi göndərilməsi və ya təyin olunmuş cəzanın digər cəza növləri ilə əvəz edilməsi, habelə şərti məhkum etmənin və ya cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmənin ləğvi məsələsinin həlli məqsədi ilə tutulma.

Tutulmuş şəxsin hüquqlarının təmin edilməsi.

Qətimkan tədbirinin anlayışı və növləri. Qətimkan tədbirinin tətbiqinin əsasları və prosessual qaydası.

Qətimkan tədbirinin konkret növünün seçilməsi və tətbiqi zamanı nəzərə alınan hallar. Qətimkan tədbirlərinin tətbiqinin qanuniliyinə prokuror və məhkəmə nəzarəti. Qətimkan tədbirlərinin seçilməsindən şikayət verilməsi. Qətimkan tədbirinin dəyişdirilməsi, ləğv edilməsi və ya ona xitam verilməsinin prosessual qaydası.

Cinayət prosesində digər prosessual məcburiyyət tədbirləri.

 

Mövzu 8. Cinayət mühakimə icraatında əmlak məsələləri

Cinayət prosesində mülki iddianın anlayışı və mülki iddia üzrə tətbiq edilən qanunvericilik. Cinayət prosesində mülki iddia üzrə icraat. Mülki iddia vermək hüququ olan şəxslər. Mülki iddia üzrə məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmünün və ya qərarının əhəmiyyəti. Mülki iddianın verilməsi qaydası. Cinayət prosesini həyata keçirən orqanın iddia ərizəsini qəbul etməkdən imtina etməsi halları. Mülki iddiadan imtina edilməsi. Mülki iddianın məhkəmə aidiyyatı. Məhkəmənin təşəbbüsü ilə maddi ziyanın ödətdirilməsi.

Zərər çəkmiş şəxsin dövlət hesabına kompensasiya almaq hüququ, ona verilən kompensasiyanın miqdarı və kompensasiya verilməsi məsələsinin həlli qaydası.

Əməyin və çəkilmiş xərclərin ödənilməsi. Məhkəmə məsrəfləri.

 

Mövzu 9. Cinayət mühakimə icraatı zamanı konfidensiallıq və müddət məsələləri

Cinayət mühakimə icraatı zamanı konfidensiallığın qorunması: şəxsi və ailə, dövlət, peşə və kommersiya sirrinin qorunması.

Cinayət mühakimə icraatında müddətlər. Müddətlərin hesablanması. Müddətin buraxılmasının nəticələri və onun bərpa olunması qaydaları.

CİNAYƏT PROSESİ

(XÜSUSİ HİSSƏ) KURSUNUN

 

P R O Q R A M I

Mövzu 10. Cinayət işinin başlanılması

Cinayət prosesinin mərhələsi kimi cinayət işi başlamanın anlayışı və əhəmiyyəti. Cinayət işi başlamağa səlahiyyəti olan orqanlar və vəzifəli şəxslər. Cinayət işinin başlanması üçün səbəb və əsaslar. Törədilmiş və ya hazırlanan cinayətlər haqqında məlumatlara baxılması qaydası. Cinayət işinin fakt üzrə dərhal başlanması. Cinayət işinin başlanma qaydası. Cinayət işlərinin birləşdirilməsi və cinayət işinin materiallarından başqa cinayət işinin ayrılması.

Cinayət işinin başlanmasının rədd edilməsi. Cinayət haqqında məlumatın istintaq və məhkəmə aidiyyəti üzrə göndərilməsi. Cinayət işi üzrə icraatı istisna edən hallar. Cinayət işi başlama mərhələsində qanunların icrasına prokuror və məhkəmə nəzarəti.

 

Mövzu 11. İbtidai araşdırmanın ümumi şərtləri

İbtidai araşdırmanın anlayışı, vəzifələri və əhəmiyyəti. İbtidai araşdırmanın növləri: ibtidai istintaq və təhqiqat.

İbtidai araşdırmanın ümumi şərtləri. Cinayət işləri üzrə təhqiqatın və ibtidai istintaqın aparılması. İbtidai araşdırmanın başlanması, aparıldığı yer və müddətləri.

Müstəntiqin səlahiyyətləri. İbtidai istintaqda müdafiəçinin iştirakı. Cinayətin baş verməsinə kömək edən səbəb və şəraitin aşkar edilməsi üzrə tədbirlər. Cinayətlərin araşdırılması zamanı elmi-texniki vasitələrdən istifadə.

Müstəntiqin prosessual hərəkətlərinin rəsmiləşdirilməsi qaydası.

İbtidai araşdırmanın aparılması zamanı qanunların icrasına prokuror nəzarəti. Müstəntiqin və prokurorun hərəkətlərindən şikayət vermə.

Cinayət prosesi iştirakçılarının hüquqlarının izahının təmin edilməsinin və vəsatətlərinə baxılmasının məcburiliyi.

İbtidai araşdırma məlumatlarının yayılmasının yolverilməzliyi.

 

Mövzu 12. Təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb etmə

Təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb etmənin anlayışı və əhəmiyyəti. Təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb etmənin əsasları və prosessual qaydası. Təqsirləndirilən şəxs kimi cəlb etmə haqqında qərarın məzmunu və forması.

İttihamı elan etmə. Bu zaman təqsirləndirilən şəxsin hüquqlarının izah edilməsi və onun təmin edilməsi. Müdafiəçinin məcburi iştirakı halları və onun hüquqları.

Təqsirləndirilən şəxsin çağırılması və dindirilmə qaydası. Təqsirləndirilən şəxsi dindirmənin predmeti. Dindirmə protokolu.

Elan olunmuş ittihamın dəyişdirilməsi və ona əlavə edilməsi. Cinayət təqibinin qismən xitam edilməsi.

Mövzu 13. İstintaq hərəkətləri

 

İstintaq hərəkətlərinin ümumi xarakteristikası və onların aparılma qaydası. İstintaq hərəkətlərinin növləri: Dindirmə. Şahidin və zərər çəkmiş şəxsin dindirilməsi. Yetkinlik yaşına çatmayan şahidin, lal, kar, kor və digər ağır xəstəlikdən əzab çəkən şahidlərin dindirilməsinin xüsusiyyətləri. Şahid qismində dindirilə bilməyən hallar.

Şübhə edilən və təqsirləndirilən şəxsin dindirilməsi. Dindirmənin prosessual qaydası, rəsmiləşdirilməsi və dindirmə protokolu.

Üzləşdirmənin əsasları və aparılmasının prosessual qaydası.

Baxış, meyitin qəbirdən çıxarılması (ekskumasiya) və şəxsi müayinə. Baxışın anlayışı və növləri. Baxış aparmanın əsasları və qaydası. Baxış aparma protokolu. Meyitin qəbirdən çıxarılmasının əsasları və qaydası, burada mütəxəssisin iştirakı.

Şəxsi müayinənin aparılmasının əsasları və prosessual qaydası. Şəxsi müayinə aparılarkən şəxsin hüquqlarının tə'minatı. Şəxsi müayinənin nəticələrinin rəsmiləşdirilməsi (müayinə protokolu).

Şəxsin və əşyaların tanınması. Tanınma üçün təqdim etmənin anlayışı, növləri, qaydası. Tanınma üçün təqdim etmədən əvvəl görülən tədbirlər. Tanınma üçün təqdim edərkən yönəldici suallara yol verilməməsi. Tanınma üçün təqim etmənin nəticələrinin rəsmiləşdirilməsi.

Axtarış və götürmə. Axtarış və götürmənin anlayışı, onların bir-birindən fərqi. Axtarış və götürmənin aparılmasının əsasları və qaydası. Axtarış və götürmə haqqında protokol və ona yönələn tələblər. Axtarış və götürmə zamanı şəxsiyyətin hüquqlarının təminatı.

Əmlak üzərində həbs qoyulmasının əsasları və qaydası. Əmlak üzərinə həbs qoyulması haqqında protokol, əmlak üzərinə səhvən həbs qoyulmadan şikayət verilməsi.

Poçt, teleqraf və digər göndərişlərin üzərinə həbs qoyulması, onun əsasları və aparılma qaydası. Telefon və digər qurğularla aparılan danışıqların, rabitə və digər texniki vasitələrlə ötürülən məlumatların və başqa məlumatların ələ keçirilməsi qaydası.

İfadələrin yerində yoxlanılması və istintaq eksperimentinin aparılmasının əsasları, qaydası. İfadələrin yerində yoxlanılması və istintaq eksperimentinin protokolu.

Ekspertizanın aparılmasının əsasları və prosessual qaydası. Ekspertiza tə'yin etmək haqqında qərar. Ekspertizanın təyin edilməsinin məcburiliyi halları. Ekspertizanın təyin edilməsi və aparılması zamanı müdafiə tərəfinin hüquqları. Ekspert rəyi. Ekspertin dindirilməsi.

Tədqiqat üçün nümunələrinin götürülməsinin əsasları və qaydası. Tədqiqat üçün götürülmüş nümunələrin növləri. Müstəntiqin qərarı əsasında tədqiqat üçün nümunələrin götürülməsi. Nümunələrin götürülməsi protokolu.

 

Mövzu 14. İbtidai istintaqın dayandırılması və ibtidai istintaqın qurtarması

İbtidai istintaqın dayandırılmasının anlayışı və əhəmiyyəti. İbtidai istintaqın dayandırılmasının şərtləri və əsasları. İbtidai istintaqın dayandırılmasının prosessual qaydası. İbtidai istintaqı dayandırılmış işin təzələnməsinin prosessual qaydası.

İbtidai istintaqın qurtarmasının anlayışı və formaları.

Cinayət işinin xitam edilməsinin əsasları və qaydası. Cinayət işi üzrə icraata xitam verilməsi barədə qərardan şikayət. Cinayət işi üzrə xitam verilmiş icraatın təzələnməsi.

İbtidai istintaqın qurtarmasının elan edilməsi və cinayət işinin materialları ilə tanış etmə qaydası, cinayət işinin materialları ilə tanış etmə protokolu.

Vəsatətlərin verilməsi və baxılma qaydası.

İttiham aktının anlayışı, əhəmiyyəti, quruluşu və məzmunu. Prokuror tərəfindən ittiham aktına baxılması. Cinayət işinin məhkəməyə göndərilməsi.

 

Mövzu 15. Məhkəmənin hazırlıq iclası və məhkəmə baxışının təyin edilməsi

İşin məhkəmə baxışında hazırlıq mərhələsinin anlayışı, mahiyyəti və əhəmiyyəti.

Cinayət işlərinə, məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraatın materiallarına və xüsusi ittiham qaydasında şikayətlərə ilkin baxılması üzrə məhkəmənin ilkin hərəkətləri. Məhkənin hazırlıq iclasının keçirilməsi qaydası. Məhkəmənin hazırlıq iclası zamanı həll edilən məsələlər və hazırlıq iclasının keçirilməsi nəticəsində qəbul edilən qərarlar. Məhkəmənin hazırlıq iclasının nəticələrinə dair çıxarılan xüsusi qərar. Məhkəmə baxışının təyin edilməsi

 

Mövzu 16. Məhkəmə baxışının ümumi şərtləri

 

Məhkəmə baxışının ümumi şərtlərinin anlayışı və əhəmiyyəti.

Məhkəmə baxışının ümumi şərtləri və onların cinayət prosesinin prinsipləri ilə əlaqəsi. Məhkəmə baxışının ümumi şərtlərinin sistemi: məhkəmə baxışının bilavasitəliyi və şifahiliyi, məhkəmə tərkibinin dəyişməzliyi, məhkəmə baxışına sədrlik edənin səlahiyyətləri, məhkəmə baxışında tərəflərin hüquq bərabərliyi, məhkəmə baxışında iştirakçılarının səlahiyyətləri, məhkəmə baxışının həddi, məhkəmə iclasında qaydanın təmin edilməsi, qərar və qərardadların çıxarılması qaydası, məhkəmə iclasının protokolu.

Məhkəmə baxışının açılışı. Məhkəmə baxışının açılışı zamanı məhkəmənin ilkin hərəkətləri. Məhkəmə istintaqının aparılmasından əvvəl cinayət prosesi tərəflərinin vəsatət verməsi və həmin vəsatətlərin həlli.

Mövzu 17. Məhkəmə istintaqı

 

Məhkəmə istintaqının anlayışı və mahiyyəti. Məhkəmə istintaqının başlanması. Məhkəmə istintaqında sübutların tədqiq edilmə ardıcıllığı.

Təqsirləndirilən şəxsin dindirilməsi. Təqsirləndirilən şəxsin ifadəsinin məhkəmə istintaqında elan edilməsi halları.

Şahidin dindirilməsi. Şahid ifadələrinin elan edilməsi.

Zərər çəkmiş şəxsin dindirilməsi.

Məhkəmə baxışında ekspertiza. Ekspertin dindirilməsi. Maddi sübutlara baxış keçirilməsi, sənədlərin elan edilməsi, yerin və binanın baxışı, tanınma üçün təqdim etmə, istintaq eksperimentinin aparılması, tədqiqat üçün nümunələrin götürülməsi. Sübutların tədqiqatının məhdudlaşdırılması.

Məhkəmə istintaqının qurtarması. Məhkəmə istintaqının təzələnməsi.

Məhkəmə çıxışlarının başlanması. Tərəflərin çıxışları. Replikalar. Təqsirləndirilən şəxsin son sözü. İttihamın mahiyyəti üzrə cinayət prosesi tərəflərinin təklifləri.

 

Mövzu 18. Yekun məhkəmə qərarının çıxarılması

Məhkəmənin müşavirə otağına getməsi. Hakimlərin müşavirəsinin gizliliyi. Məhkəmə tərəfindən müşavirə otağında müzakirə edilən məsələlər. Məhkəmənin yekun qərarının çıxarılması qaydası. Bəzi məsələlər üzrə məhkəmənin yekun qərarlarının qəbul edilməsi xüsusiyyətləri.

Hökmün mahiyyəti və əhəmiyyəti. Məhkəmənin hökmünə dair irəli sürülən tələblər. Hökmün növləri: ittiham və bəraət hökmü. Hökmün tərtib edilməsi. Məhkəmə hökmünün məzmunu. Məhkəmə hökmündə mülki iddianın həlli. Məhkəmə baxışının nəticələrinə dair xüsusi qərar. Məhkəmənin yekun qərarının elan edilməsi. Məhkəmənin hökmü elan edildikdən sonra şəxsin həbsdən azad edilməsi. Məhkəmənin yekun qərarının surətinin verilməsi və onun qanuni qüvvəyə minməsi.

 

Mövzu 19. Apellyasiya instansiyası məhkəməsində icraat

Apellyasiya qaydasında icraatın anlayışı və əhəmiyyəti. Apellyasiya icraatının əsas xüsusiyyətləri: şikayət vermə azadlığı, apellyasiya icraatının əvvəlində ciddi müəyyən olunmuş formaya, yəni apellyasiya şikayəti və ya apellyasiya protestinə dair tələblərə riayət edilməsi, qanuni qüvvəyə minməmiş hökmün, yaxud qərarın qanuniliyi və əsaslılığının yoxlanılması, apellyasiya instansiyasında məhkəmə hərəkətlərinin həyata keçirilməsinin mümkünlüyü və əlavə materialların təqdim edilməsi, apellyasiya instansiyasında yeni tələblərə baxılmasının yolverilməzliyi, apellyasiya instansiyasının geniş səlahiyyətlərə malik olması.

Apellyasiya şikayəti və ya apellyasiya protesti vermək hüququ olan şəxslər. Birinci instansiya məhkəməsinin qanuni qüvvəyə minməmiş hökm və ya qərarlarından apellyasiya şikayəti və ya apellyasiya protestinin verilmə qaydası, müddəti, halları. Apellyasiya şikayəti və ya apellyasiya protestinə apellyasiya məhkəməsində ilkin baxılması və bu zaman çıxarılan qərarlar.

Apellyasiya şikayəti və ya apellyasiya protestinə baxışın təyin edilməsi, bu zaman həll edilən məsələlər. Apellyasiya şikayətinə və ya apellyasiya protestinə baxılması qaydası. Apellyasiya şikayətinin və ya apellyasiya protestinin baxışına dair yekun məhkəmə qərarları. Birinci instansiya məhkəməsinin hökm və ya qərarının ləğv edilməsi və dəyişdirilməsi üçün əsaslar. Məhkəmənin gəldiyi nəticilr üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən bütün faktiki halların araşdırılması. Birinci instansiya məhkəməsinin gəldiyi nəticələrin işin faktiki hallarına uyğun olmaması. Birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən müəyyən edilmiş halların sübuta yetirilməməsi. Cinayət qanunu normasının düzgün tətbiq edilməməsi. Məhkəmənin təyin etdiyi cəzanın cinayətin ağırlığına və məhkumun şəxsiyyətinə uyğun olmaması. Birinci instansiya məhkəməsinin hökm və ya qərarının dəyişdirilməsi. Apellyasiya şikayətinin və ya apellyasiya protestinin baxışının nəticələrinə dair xüsusi qərar. Apellyasiya instansiyası məhkəməsinin yekun qərarının surətinin verilməsi və onun qanuni qüvvəyə minməsi.

Mövzu 20. Kassasiya instansiya məhkəməsində icraat

Kassasiya qaydasında icraatın anlayışı, əhəmiyyəti və əsas cəhətləri. Kassasiya qaydasında icraatın əsasları. Kassasiya şikayəti və ya kassasiya protestinin verilməsi qaydası və müddəti. Kassasiya şikayəti və ya kassasiya protesti verməyə hüququ olan şəxslər. Kassasiya şikayəti və ya kassasiya protestinin məzmunu. Kassasiya şikayətinin və ya kassasiya protestinin geri götürülməsi, dəyişdirilməsi və onlara əlavə edilməsi. Kassasiya şikayətinin və ya kassasiya protestinin baxılmamış saxlanılması üçün əsaslar. Məhkəmənin hökm və ya qərarının kassasiya qaydasında ləğv edilməsi və ya dəyişdirilməsi üçün əsaslar. Kassasiya şikayəti və ya kassasiya protestinin daxil olması barədə bildiriş. Kassasiya şikayətinin və ya kassasiya protestinin ilkin öyrənilməsi. Kassasiya şikayətinə və ya kassasiya protestinə baxılması və çıxarılan qərarlar.

Məhkəmənin hökm və ya qərarı kassasiya qaydasında ləğv edildikdən sonra işə baxılması qaydası.

 

Mövzu 21. Məhkəmələrin hökm və ya qərarlarına

əlavə kasassiya qaydasında yenidən baxılması

 

Məhkəmələrin hökm və ya qərarlarına əlavə kassasiya qaydasında baxılmasının anlayışı və əhəmiyyəti. Əlavə kassasiya qaydasında təqdimat, protest və ya şikayətin verilməsi halları. Əlavə kassasiya qaydasında təqdimat, protest və ya şikayət vermək hüququ olan şəxslər.Əlavə kassasiya qaydasında təqdimat, protest və ya şikayətin verilməsi xüsusiyyətləri. Əlavə kassasiya qaydasında verilmiş protest və ya şikayətin baxılmamış saxlanması üçün əsaslar. Əlavə kassasiya qaydasında təqdimat, protest və ya şikayətin verilməsi barədə bildiriş. Əlavə kassasiya qaydasında verilmiş protest və ya şikayətin ilkin öyrənilməsi. Əlavə kassasiya qaydasında təqdimat, protest və şikayətə mahiyyəti üzrə Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumu tərəfindən baxılması və çıxarılan qərarlar.

Əlavə kassasiya qaydasında təqdimat, protest və ya şikayət baxılmasında Ali Məhkəmə Plenumunun səlahiyyət hədləri. Xüsusi qərarın çıxarılması.

 

Mövzu 22. Bəzi kateqoriyalı şəxslər barəsində icraatın xüsusiyyətləri

Yetkinlik yaşına çatmayanlar barəsində icraatın xüsusiyyətləri. Yetkinlik yaşına çatmayanlar barəsində icraatın aparılması qaydası. Yetkinlik yaşına çatmayanlar barəsində icraat zamanı müəyyən edilməli olan hallar.Yetkinlik yaşına çatmayanların törətdikləri cinayətlər üzrə ibtidai istintaqın aparılmasının məcburiliyi. Yetkinlik yaşına çatmayan barəsində cinayət işinin ayrıca icraata ayrılması.

Yetkinlik yaşına çatmayan şəxs barəsində ibtildai istintaqın aparılmasının xüsusiyyətləri. Yetkinlik yaşına çatmayan şəxsin tutulması, onun barəsində həbs qətimkan tədbirinin tətbiq edilməsi halları.

Yetkinlik yaşına çatmayan şəxsin törətdiyi cinayət barədə cinayət işi üzrə məhkəmə baxışının xüsusiyyətləri, məhkəmə baxışında iştirak etmək hüququ olan şəxslər.

Yetkinlik yaşına çatmayan şəxs barəsində cəza tədbiri seçərkən məhkəmənin rəhbər tutduğu hallar.

Beynəlxalq müqavilələrlə müəyyən edilmiş imtiyaz və immunitetə malik olan şəxslər barəsində icraat

Beynəlxalq müqavilələrlə müəyyən edilmiş imtiyaz və immunitetə malik olan şəxslər barəsində icraatın xüsusiyyətləri.

Diplomatik immunitet hüququndan istifadə edən şəxslər, onların Azərbaycan Respublikasının yurisdiksiyası altına düşməsi. Şəxsi toxunulmazlıq. Cinayət yurisdiksiyası üzrə immunitet, ifadə vermək üzrə immunitet. Binaların və sənədlərin toxunulmazlıqı.

 

Mövzu 23. Məhkəmə nəzarətinin həyata keçirilməsi

Məhkəmə nəzarətinin həyata keçirilməsinin anlayışı, əhəmiyyəti və ümumi müddəaları. Məhkəmənin qərarı əsasında məcburi aparılan istintaq hərəkətləri və tətbiq edilən prosessual məcburiyyət tədbirləri. Məhkəmənin qərarı əsasında həyata keçirilən əməliyyat-axtarış tədbirləri, istintaq hərəkətlərinin məcburi aparılması, prosessual məcburiyyət tədbirlərin tətbiq edilməsi və əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi məsələlərinin həlli üçün məhkəməyə müraciət etmə. Bu müraciətlərə məhkəmə tərəfindən baxılması. İstintaq hərəkətlərinin məcburi aparılması, prosessual məcburiyyət tədbirlərin tətbiq edilməsi və ya əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi məsələlərinə dair hakimin qərarı.

Cinayət prosesini həyata keçirən orqanın prosessual hərəkətlərindən və ya qərarlarından məhkəməyə şikayət verilməsi. Cinayət prosesini həyata keçirən orqanın prosessual hərəkətlərinin və ya qərarlarının qanuniliyinin yoxlanılması. Cinayət prosesini həyata keçirən orqanın prosessual hərəkətlərinin və ya qərarlarının qanuniliyinin yoxlanılmasının nəticələrinə dair hakimin qərarı.

Həbs qismində qətimkan tədbirinin seçilməsi və ya bundan imtina barədə hakimin qərarından şikayətin və ya protestin verilməsi. Məhkəmə nəzarətinin həyata keçirilməsi qaydasında hakimin çıxardığı digər qərarlardan şikayət verilməsi və onların qanuniliyinin və əsaslılığının yoxlanılması.

 

Mövzu 24. Hüquq və azadlıqların pozulması ilə

bağlı yeni hallar üzrə icraat

 

Məhkəmə aktlarına hüquq və azadlıqların pozulması ilə bağlı yeni hallar üzrə baxılması üçün əsaslar. Hüquq və azadlıqların pozulması ilə bağlı yeni hallar üzrə məhkəmə aktlarına baxılması qaydası. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin qərarlarının və ya məhkəməyə müraciət etmək hüququnu pozan məhkəmə aktlarının Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası və qanunlarına uyğyn olmadığı hesab edilməsi ilə əlaqədar hüquq və azadlıqların pozulması ilə bağlı yeni hallar üzrə işə yenidən baxmaq haqqında qərar. İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsi tərəfindən Azərbaycan Respublikasının məhkəmələrində cinayət təqibi üzrə icraat zamanı «İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının müdafiəsi haqqında» Konvensiyanın pozulduğunun müəyyən edilməsi ilə əlaqədar hüquq və azadlıqların pozulması ilə bağlı yeni hallar üzrə işə yenidən baxmaq haqqında qərar. Məhkəmənin tətbiq etdiyi normativ-hüquqi aktın Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına, qanunlarına və müvafiq icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən qəbul edilən normativ-hüquqi aktlara uyğun olmadığı hesab edilməsi ilə əlaqədar hüquq və azadlıqların pozulması ilə bağlı yeni hallar üzrə işə yenidən baxmaq haqqında qərar.

Mövzu 25. Yeni açılmış hallar üzrə icraat

 

Yeni açılmış hallara görə işin təzələnməsinin anlayışı və əsasları. Yeni açılmış hallara görə işin təzələnməsinin müddəti. Yeni açılmış hallar üzrə baxılması mümkün olan hökm və ya qərarlar, onlara baxmaq hüququ olan məhkəmə. Yeni açılmış hallarla əlaqədar məhkəmənin hökm və qərarına baxılması haqqında ərizənin verilməsi. Yeni açılmış hallar üzrə məhkəmənin hökm və ya qərarına baxılması haqqında ərizəyə dair tələblər.

Yeni açılmış hallar üzrə məhkəmənin hökm və ya qərarına baxılması hallarında ərizənin ilkin öyrənilməsi. Yeni açılmış hallar üzrə məhkəmənin hökm və ya qərarına baxılması haqqında ərizəyə Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsinin Plenumu tərəfindən baxılması qaydası və çıxarılan qərarlar.

 

 

Mövzu 26. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar cinayət məsuliyyətindən azad edilməsi nəzərdə tutulmuş şəxs barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraat

 

 

Müasir dövrdə narkomaniya ilə mübarizə problemi. narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə və narkomanlığa qarşı mübarizəyə dair Dövlət Proqramları. Narkomanlıq xəstəliyinə düçar olmuş şəxslərə məcburi müalicənin tətbiqinin məqsədi. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar cinayət məsuliyyətindən azad edilməsi nəzərdə tutulmuş şəxs barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərintətbiq edilməsi üzrə icraatın anlayışı. “Narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin tibbi məqsədlərlə istifadə edilməsi qaydasının və şərtlərinin, habelə narkomanlıq xəstəliyinə düçar olan şəxslər barəsində tibbi tədbirlərin tətbiq edilməsi” Qaydaları.

Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə məhkəməyədək icraatın şəkli və xüsusiyyətləri. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə məhkəməyədək icraatda müstəntiqin və prokurorun hərəkətləri. Barəsində narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraat aparılan şəxsin prosessual statusu. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraat zamanı xüsusi sübutetmə predmeti və onun ayrı-ayrı elementlərinin məzmunu. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar cinayət məsuliyyətindən azad edilməsi nəzərdə tutulmuş şəxs barəsində cinayət işinin ayrılması.

Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar cinayət məsuliyyətindən azad edilməsi nəzərdə tutulmuş şəxsə ittihamın elan edilməsi və onun barəsində qətimkan tədbirinin seçilməsi. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə məhkəmə baxışının xüsusiyyətləri. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin uzadılması, ləğv edilməsi, tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatın təzələnməsi.

Mövzu 27. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqi üzrə icraat

Anlaqsız vəziyyətdə cinayət törətmiş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatın xüsusiyyətləri. Bu kateqoriya işlər üzrə məhkəməyədək icraat. Anlaqsız vəziyyətdə olan şəxslərin işləri üzrə müəyyən edilməli olan hallar. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə işin ayrılması. Müdafiəçinin və qanuni nümayəndənin iştirakı. Barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraat aparılan şəxslərin hüquqları. Anlaqsız vəziyyətdə cinayət törətmiş şəxslər barəsində təhlükəsizlik tədbirləri. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə iş üzrə məhkəməyədək icraatın qurtarması. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə iş üzrə məhkəməyədək icraat qurtardıqda prokurorun hərəkətləri. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi barədə iş üzrə məhkəmə baxışının xüsusiyyətləri. Tibbi xarakterli məcburi tədbirin ləğv edilməsi və ya dəyişdirilməsi.

Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatın xüsusiyyətləri. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə materialların məhkəməyədək hazırlığı. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatda müdafəçinin iştirakı, həmin şəxs barəsində cinayət işinin ayrılması, onun barəsində qətimkan tədbirləri və ona ittihamın elan edilməsi. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş şəxslər barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə birinci instansiya məhkəməsində icraat. Tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin ləğv edilməsi və dəyişdirilməsi. Cinayət işi üzrə icraatın təzələnməsi.

 

Mövzu 28. Hüquqi şəxs barəsində cinayət-hüquqi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraat

 

Hüquqi şəxs barəsində cinayət-hüquqi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraatın anlayışı, müasir dövr üçün əhəmiyyəti. İbtidai istintaq zamanı hüquqi şəxsin xeyrinə və ya onun maraqlarının qorunması üçün cinayətin əlamətlərini əks etdirən əməlin törədilməsinə dəlalət edən sübutlar müəyyən edildikdə müstəntiqin və prokurorun hərəkətləri.

Barəsində cinayət-hüquqi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraat aparılan hüquqi şəxsin nümayəndəsi və müdafiəçisi. Hüquqi şəxs barəsində cinayət-hüquqi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə icraat zamanı müəyyən edilməli olan hallar. Hüquqi şəxslər barəsində tətbiq oluna biləcək cinayət-hüquqi tədbirlərin təmin edilməsinin prosessual-hüquqi vasitələri.

Hüquqi şəxslər barəsində cinayət-hüquqi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə məhkəməyədək icraatın qurtarması.

Hüquqi şəxslər barəsində cinayət-hüquqi tədbirlərin tətbiq edilməsi üzrə məhkəmə baxışının xüsusiyyətləri.

Mövzu 29. Cinayət işlərinə dair hüquqi yardımın

göstərilməsi üzrə icraat

Cinayət işlərinə dair hüquqi yardım göstərilməsinin ümumi şərtləri.

Azərbaycan Respublikasının ərazisində hüquqi yardım göstərilməsi xahişi ilə rəsmi müraciətin məzmunu və həmin müraciətə baxılma qaydası. Hüquqi yardım göstərilməsi barədə xahişin rədd edilməsi.

Hökmün icrası, yaxud cinayət təqibi üçün şəxsin verilməsi barədə rəsmi müraciətin məzmunu. Şəxsin verilməsi üçün rəsmi sənədlərin tərtib edilməsi. Verilməsi üçün şəxsin həbsə alınması. Şəxsin verilməsi haqqında məsələnin həll edilməsi. Verilməsi xahişi ilə əlaqədar həbs edilmiş şəxsin azad edilməsi. Verilmiş şəxsin cinayət təqibinin hüdudları. Verilmiş şəxsin təhvil verilməsi. Təkrar vermə. Tranzit daşıma. Cinayət təqibinin həyata keçirilməsi xahişi ilə rəsmi müraciətin məzmunu. Cinayət təqibinin nəticələri barədə bildiriş. Əşyaların verilməsi.

 

Mövzu 28. Hökm və ya məhkəmənin digər yekun qərarlarının

icrası qaydasında icraat

 

Hökmün və ya məhkəmənin digər yekun qərarının icrası mərhələsinin anlayışı və əhəmiyyəti. Hökmün icrası mərhələsinin prinsipləri. Hökmün və ya qərarın qanuni qüvvə alması və icraya yönəldilməsinin prosessual qaydası. Hökmün və ya məhkəmənin digər yekun qərarının icrası barədə hakimin göstərişi. Hökmün və ya məhkəmənin digər yekun qərarının icrası sahəsində vəzifəli şəxslərin vəzifələri. Məhkəmə hökmünün icrası zamanı məhkumun hüquqlarının təmin edilməsi.

Hökmün icra edilməsi prosesində ortaya çıxan prosessual məsələlər və onların həll edilməsinin prosessual qaydası. Hökmün icrasının təxirə salınması. Xəstəliyə görə məhkumun cəzanı çəkməkdən azad edilməsi. İttiham hökmünün icrası müddətinin başa çatmasına görə cəza çəkməkdən azad etmə, habelə cəzanın çəkilməsinin təxirə salınmasını ləğv etmə. Cəza çəkməkdən şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmə və cəzanın çəkilməmiş hissəsini daha yüngül cəza ilə əvəz etmə. Məhkumun cəza çəkdiyi müəssisənin növünün dəyişdirilməsi. Məhkumun barəsində amnistiya aktının tətbiq edilməsi. Məhkumun müalicə müəssisəsində saxlandığı vaxtın cəzaçəkmə müddətinə daxil edilməsi. Məhkumluğun vaxtından əvvəl götürülməsi. Hökmün və ya məhkəmənin digər yekun qərarının icrası zamanı şübhələrin və anlaşılmazlıqların həll edilməsi. Cəzaları icra edən müəssisə və orqanların təqdimatı əsasında hökmün və ya məhkəmənin digər yekun qərarının icrasına dair başqa məsələlərin həll edilməsi. Hökmün və ya məhkəmənin digər yekun qərarının icrası qaydasında məsələlərə dair müraciətlərə məhkəmə iclasında baxılması.

 

TÖVSİYYƏ EDİLƏN ƏDƏBİYYAT SİYAHISI:

Əsas:

 

1. Abbasova F.M. Cinayət prosesi. Dərslik Ümumi hissə. Yenidən işlənmiş 2-ci nəşr. Bakı: «Zərdabi LTD» MMC, 2015, 412 s.

2. Abbasova F.M. Cinayət prosesi. Dərslik. Xüsusi hissə. Yenidən işlənmiş 3-cü nəşr. Bakı: Hüquq yayın evi, 2019, 524 s.

3. Cəfərquliyev M.Ə. Azərbaycan Respublikasının Cinayət prosesi. B.: Qanun, 2008,768 s.

4. Mövsümov C.H. Sovet cinayət prosesi. B.: Maarif, 1989, 312 s.

 

Əlavə:

 

5. Abbasova F.M. Çəkişmə prinsipi: tarixi inkişafı, müasir problemləri və həlli yolları. Monoqrafiya. Bakı: Qanun, 2008, 248 s.

6. Abbasova F.M. Cinayət prosesində çəkişmənin təzahürləri. Dərs vəsaiti. B. Hüquq ədəbiyyatı, 2010, 312 s.

7.Abbasova F.M. Cinayət prosesində məhkəmə sübutları. Dərs vəsaiti. Bakı: Bakı Universiteti, 2016, 256 s.

8. Abbasova F.M. Cinayət prosesində xüsusi icraatlar. Dərs vəsaiti. Bakı, Ecoprint, 2018, 192 s.,

9. Abdullayev F.S.Apellyasiya məhkəməsində cinayət mühakimə icraatının təkmilləşdirilməsi problemləri. Monoqrafiya. B.: Qanun, 2005, 149 s.

10. Abdullayev F.S. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinin hüquqi mövqeləri. 1998-2018. I cild. Yeni nəşr. Bakı, 2018, 566 s.

11. Abdullayev F.S. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinin hüquqi mövqeləri. 1998-2018. II cild. Yeni nəşr. Bakı, 2018, 572 s.

12. Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin Kommentariyası / red. C.H. Mövsümov. B.: Digesta, 2016, 1336 s.

13. Dadaşov A., Salayev E., Ağayev S. Cinayət prosesi fənnindən mühazirələr toplusu. Dərs vəsaiti. Bakı: AR DİN Polis Akademiyası, 2005, 314 s.

14. Dövlət ittihamçılarının nümunəvi ittiham nitqləri. Bakı, Azərbaycan nəşriyyatı, 2012, 288 s.

15. Əsgərov B.M.Cinayət işləri üzrə sübutetmədə əməliyyat-axtarış informasiyasından istifadənin problemləri. Monoqrafiya. Bakı, Digesta, 2018, 320 s.

16. Həsənova S.C., Sadıqov H.M. Azərbaycan Respublikası məh-kəmələrinin yaranması və inkişafı. Bakı: Çaşıoğlu, 2003, 320 s.

17. Hüseynova K.E. İbtidai istintaqda sübutların müm­kün­lüyü. Bakı: Nurlan, 2008, 208 s.

18. Xəlilov F.Y. İbtidai araşdırmada ittiham tərəfi. Bakı: Təknur, 2011, 216 s.

19. Xəlilov F.Y. Cinayət mühakimə icraatında vəkil araşdırması. Bakı: Hüquq Yayın Evi, 2018, 395 s.

20. Kərimov Ş.M. Cinayət prosesində sübutetmə. Dərs vəsaiti. Bakı: Elm və təhsil, 2009, 208 s.

21. Qəfərov M.S. Azərbaycan Respublikasının cinayət prosesində şəxsiyyətin hüquqi vəziyyəti: nəzəri və təcrübi məsələlər. Bakı: Qanun, 2008, 340 s.

22. Məmmədov S.S. Narkotik cinayətkarlığın cəmiyyətdə təzahürləri və onlara qarşı mübarizənin cinayət-prosessual qanunvericiliyi yolu ilə aparılmasının problemləri. H.e.n. ... diss. Avroreferatı, B., 2007, 22 s.

23. Rəhimov E.E. Birinci instansiya məhkəməsində müdafiəçinin iştirakının bəzi xüsusiyyətləri. Dərs vəsaiti Bakı: Adiloğlu, 2007, 108 s.

24. Süleymanov C., Zeynalov İ. AR Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin Kommentariyası. Prosessual məcburiyyət tədbirləri. Maddələr 147-178. B.: Qanun, 2004, 227 s.

25. Vəliyev X.R. Birinci instansiya məhkəməsində ittiham funksiyası. B.: Qanun, 2002, 256 s.

26. Vəliyev X.R. Dövlət ittihamının müdafiə edilməsinin müasir problemləri. Dərs vəsaiti B.: Hərbi Nəşriyyat, 2014, 472 s.

27. Vəliyev X.R. Cinayət mühakimə icraatında zərərçəkmiş şəxs. Bakı, 2018, 440 s.

28. Касимова М.А. Принципы уголовного процесса Азербайджанской Республики. Учебное пособие. Баку, 2008, 176 с.

29. Курс уголовного процесса. /Под редак. Л.В.Головко/. Москва, Статут, 2016, 1278 с.

30.Уголовный процесс. Гельдибаев М.Х., Вандышев В.В. 3-е изд. Перераб. и доп.- М.: 2012, 719 с.

31. Уголовный процесс. Учебник для бакалавров. /Отв. Ред.д.ю.н., проф. Л.А.Воскобитова. М.. Проспект, 2015, 616 с.

32. Уголовный процесс. Учебник А.В.Смирнов, К.Б.Калиновский: под. Общ. ред. А.В.Смирнова 7-е изд. Перераб. М.. Норма: ИНФРА-М, 2017, 914 с.

 

NORMATİV-HÜQUQİ MƏNBƏLƏR

Milli qanunvericilik:

 

1.  Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası, 1995, Hüquq yayın evi, B., 2017, 92 s.

2. Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsi. Bakı: Hüquq yayın evi, 2019, 802 s.

3. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsi, Hüquq yayın evi, B., 2019, 738 s.

4. «Cinayət prosesində iştirak edən şəxslərin dövlət müdafiəsi haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 11 dekabr 1998-ci il;

5 «Cinayət işləri üzrə qarşılıqlı hüquqi yardım haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 29 iyun 2001-ci il;

6. «Cinayət törətmiş şəxslərin verilməsi (ekstradisiya) haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 29 iyun 2001-ci il;

7.«Dövlət məhkəmə ekspertizası fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 18 noyabr 1999-cu il;

8.«Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 28 oktyabr 1999-cu il;

9. «Məhkəmə-Hüquq Şurası haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 28 dekabr 2004-cü il;

10.«Məhkəmələr və hakimlər haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 10 iyun 1997-ci il;

11. «Məhkəmə və hüquq-mühafizə orqanlarının işçilərinin dövlət müdafiəsi haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 11 dekabr 1998-ci il;

12. «Polis haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu,16 noyabr 1999-cu il;

13. «Prokurorluq haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu,7 dekabr 1999-cu il;

14. «Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 28 dekabr, 1999-cu il.

 

Beynəlxalq müqavilələr:

 

 

15. Cinayət işləri üzrə qarşılıqlı hüquqi yardım haqqında Avropa Konvensiyası, 13 dekabr1957-ci il.

16. Cinayətlərin və hakimiyyətdən sui-istifadənin qurbanları üçün ədalət mühakiməsinin əsas prinsiplərinin Bəyannaməsi, 24 may 1989-cu il.

17. İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının müdafiəsi haqqında Avropa Konvensiyası, 4 noyabr 1950-ci il; (Azərbaycan Respublikasının ərazisində 15 aprel 2002-ci ildən qüvvəyə minmişdir).

18. İşgəncələrə və digər qəddar, qeyri-insani, yaxud ləyaqəti alçaldan rəftara və cəzaya qarşı BMT Konvensiyası, 10 dekabr 1984-cü il.

19. Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt, 16 dekabr 1966-cı il.

20. Mülki, ailə və cinayət işləri üzrə hüquqi yardım və hüquqi münasibətlər haqqında Kişinyov Konvensiyası, 7 oktyabr 2002-ci il.

 

KRİMİNALİSTİKANIN NƏZƏRİ, METODOLOJİ

VƏ ELMİ ƏSASLARI

Mövzu  1.  Kriminalistika elm və tədris fənni kimi

 

Bir elm kimi kriminalistikanın ümumi və xüsusi vəzifələri, cinayətlərin açılmasında, araşdırılmasında və qarşısının alınmasında onun rolu.

Fəaliyyət yanaşma nöqteyi-nəzərdən obyektin kriminalistik öyrənilməsi. Kriminalistik və cinayət fəaliyyətin strukturu (quruluşu). Kriminalistikanın predmeti. Kriminalistika elminin anlayışı.

Kriminalistikanın elmi biliklər və hüquq elmləri sistemində yeri. Göstərilən elmlərlə onun qarşılıqlı fəaliyyətinin xarakteri. Cinayət haqqında kriminalistik, cinayət-prosessual, cinayət-hüquqi və kriminoloji biliklər. Kriminalistikanın məhkəmə təbabəti, məhkəmə psixologiyası, məhkəmə statistikası, ümumi və hüquq psixologiyası və məntiqlə əlaqəsi. Kriminalistik biliklər sistemində təbii və texniki elmlərin yeri və rolu.

Kriminalistikanın sistemi. Kriminalistika nəzəriyyəsi və metodologiyası. Kri­minalistik texnika, taktika və ayrı-ayrı növ cinayətlərin istintaqı metodikası.

Dialektik metod. Kriminalistikanın metodologiyasının əsası və onun obyektlərinin dərk edilməsinin baza metodu kimi. İctimai və texniki elmlərin qarşılıqlı fəaliyyəti və onların kriminalistika metodologiyasına təsiri.

Kriminalistik tədqiqatların metodologiyasının səviyyəsi və onlar üçün xarakterik elmi kateqoriyalar və dərketmə metodları. Ümumi elmi metodlar və üsullar. Sistemli analiz-sintez metodu. Deduksiyanın, induksiyanın, traduksiyanın, analogiyanın rolu. Dərketmənin hipotetik metodu. Modelləşdirmə metodu. EHM üçün kriminalistik proqramların və alqoritmlərin yaradılması, məlumatların formalaşdırılmasının əhəmiyyəti. Məntiqin üsullarından istifadə edilməsi: sintez, müqayisə etmə, abstraksiya, ümumiləşdirmə, təsnifləşdirmə.

Elmi-praktiki metodlar: müşahidə etmə, ölçmə, təsvir etmə, eksperiment, modelləşdirmə. Fizikanın, kimyanın, sosiologiyanın, psixologiyanın və digər elmlərin fərdi elmi metodları.

Kriminalistikanın xüsusi metodları, onların xarakteristikası və tətbiqi meyarları.

İstintaq, məhkəmə və ekspert təcrübəsinin elmi ümumiləşdiril-məsi xüsusi kriminalistik metod və vasitələrin formalaşdırılmasının mənbəyi kimi. Kriminalistik tədqiqatların nəzəri və təcrübi metodlarının əlaqəsi və uyğunluğu.

Kriminalistik modelləşdirmənin anlayışı və onun dərketmənin digər metodları ilə əlaqəsi. Kriminalistika elmində və praktiki fəaliyyətdə modelləşdirmənin maddi, ideal (psixofizioloji), məntiqi-riyazi və digər növlərindən istifadə edilməsi.

 

Mövzu 2. Kriminalistik eyniləşdirmə

 

Kriminalistik eyniləşdirmənin anlayışı. Eyniləşdirmənin vəzifələri, məqsədi və təsnifatı.

Eyniləşidirmənin obyektləri.  Eyniləşdirmə obyektləri: eyniləşdirilən (axtarılan) və eyniləşdirən (yoxlanılan) obyektlərin anlayışı və əsas xüsusiyyətləri. Eyniləşdirmə əlamətləri və xassələri. Eyniləşdirmə əlamətlərinin təsnifati. Eyniləşdirmə sahəsi.

Eyniləşdirmə tədqiqatı mərhələləri: hazırlıq, obyektlərin ayrılıqda tədqiqatı, müqayisəli tədqiqat, tədqiqatın nəticələrinin qiymətləndirilməsi. Hər bir mərhələdə tədqiqatın ümumi metodikası.

Eyniləşdirmə tədqiqatının üsulları. Uyğunluq barədə nəticələrin təsnifatı.

Eyniləşdirmə formalarının təsnifatı: a) onun keçirilməsinin prosessual şəraitinə görə; b) subyektinə görə; c) eyniləşdirilən obyektin tipinə görə; ç) eyniləşdirmə sahəsinin xarakterinə görə; d) eyniləşdirən obyektlərdə xassələrin əks olunma mexanizminə görə; e) məlumatların ifadə formasına görə.

Cinayət işi üzrə səbəbli əlaqənin tədqiqində sübutedici faktların və sübutetmə predmetinin müəyyən edilməsində eyniləşdirmənin rolu.

 

Mövzu3. Kriminalistik profilaktika, proqnozlaşdırma və diaqnostika

 

Kriminalistik profilaktikanın əsasları. Kriminalistik profilaktikanın anlayışı, vəzifələri və növləri. Kriminalistik profilaktikanın ümummetodiki aspektləri. Müstəntiqin profilaktik fəaliyyəti. Ekspert-kriminalistik profilaktika. Cinayətin baş verməsinin səbəb və şəraitinin öyrənilməsi və onların aradan qaldırılması üçün profilaktik təsirin metodları. Profilaktik xarakterli istintaq şəraitləri.

Kriminalistik proqnozlaşdırmanın əsasları. Kriminalistik proqnozlaşdırmanın anlayışı və növləri. Elmi və təcrübi proqnozlaşdırma. Kriminalistik proqnozlaşdırma üçün ilkin məlumatlar. İstintaq proqnozlaşdırmasının xarakteri və növləri.

Kriminalistik diaqnostikanın əsasları. Kriminalistik diaqnostikanın anlayışı, vəzifələri, növləri və kriminalistik eyniləşdirmə.

Kriminalistik diaqnostikanın obyektlərinin təsnifatı.

KRİMİNALİSTİK TEXNİKA

Mövzu 4: Kriminalistik texnikanın ümumi müddəaları

 

Kriminalistik texnikanın anlayışı, predmeti, sistemi, obyektləri və vəzifələri. Onun inkişafının əsas mənbəyi təbii və texniki elmlərin nailiyyətləridir. Kriminalistik texnikanın ənənəvi və qeyri-ənəvi sahələri. Cinayətlərin xəbərdar edilməsi metodlarının hazırlanmasında onun rolu.

Cinayət izlərinin və digər maddi sübutların aşkar edilməsində, qeyd edilməsində, götürülməsində istifadə olunan elmi-texniki vasitələr və metodlar.

Əməliyyat işçiləri, müstəntiqlər və prokuror-kriminalistlər üçün kriminalistik dərslər. Axtarıcı cihazlar, diktafonlar, maqnitofonlar, video maqnitofonlar. Səyyar kriminalistik laboratoriyalar (SKL).

Maddi sübutların laboratoriya tədqiqatında istifadə olunan elmi-texniki vasitələr və metodlar. Mikroskopik, ölçücü, analitik, hesablayıcı texnikalar, onların tətbiq edilməsinin əsas vəzifələri.

Spektrin görünməyən şüalarında obyektlərin tədqiqi üçün texnikanın imkanları: rentgen, ultrabənövşəyi, infraqırmızı. Lüminessensiya analizi. Spektral analiz. Radioaktiv izotoplardan istifadə edilməsi. Maddələrin tərkibinin tədqiqinin yeni yüksək həssaslı metodları. Kibernetik metodlardan, elektron və lazer texnikasından istifadə edilməsi.

Mövzu 5. Kriminalstik fotoqrafiya, video və səsyazma

 

Kriminalistik fotoqrafiyanın, video və səsyazmanın anlayışı, sistemi və əhəmiyyəti. Kriminalistik fotoqrafiyanın metodları: məhkəmə-əməliyyat  (əksedici)  və məhkəmə-tədqiqat (tədqiqedici) fotoqrafiya.

İstintaq fotoqrafiyası. Onun anlayışı, əhəmiyyəti, burada istifadə olunan əksedici fotoqrafiyanın metodları (panoram, ölçücü, reproduksiya). Ayrı-ayrı istintaq hərəkətlərinin aparılmasında fotoşəkilçəkmənin tətbiqi (tanınma fotoşəkilçəkmə, hadisə yerinin, meyitin, ayrı-ayrı izlərin və predmetlərin fotoşəklinin çəkilməsi, istintaq eksperimenti, axtarış, tanınma, ifadələrin yerində yoxlanılması zamanı fotoşəkilçəkmə). İstintaq hərəkətlərinin fotoşəkillərinin çəkilməsinin metodları.

Tədqiqedici fotoqrafiyanın anlayışı və əhəmiyyəti. Onların növləri: kontrastların dəyişdirilməsinin fotoqrafik metodları və vasitələri, spektrin görünməyən işıq şüalarında fotoşəkilçəkmə, mikrofotoşəkilçəkmə.

Video və səsyazmanın tətbiq edilməsi. Videoyazının spesifikliyi və istintaq hərəkətlərinin aparılmasında onun tətbiq edilməsi imkanları və metodları. Cinayətlərin araşdırılması zamanı səsyazmanın tətbiqinin ardıcıllığı və üsulları.

Kriminalistik fotoşəkilçəkmənin, video və səsyazmanın tətbiq edilməsinin prosessual-kriminalistik qaydada rəsmiləşdirilməsi.

Mövzu 6. Kriminalistik trasologiya

 

Kriminalistikada izlərin anlayışı və növləri. Kriminalistik trasologiyanın sistemi. İzlərin kriminalistik tədqiqatının anlayışı, mahiyyəti və əhəmiyyəti. İzlərin yaranma mexanizmi. İzin əmələ gəlməsində iştirak edən obyektlərin təsnifatı, onların əlaqələri və qarşılıqlı fəaliyyəti.

İz əmələ gəlmənin əsas obyektlərindən, mexanizmindən və xarakterindən asılı olaraq izlərin təsnifatı. Izlər – əkslər, izlər – predmetlər, izlər-maddələr.

Obyektlərin xarici quruluşunun əks olunan izlərinin yaranma mexanizmi. İzlərdə toxunma səthinin anlayışı. Xarici quruluş əkslərinin – izlərinin təsnifatı.

Əl izlərinin quruluşu, morfoloji xüsusiyyətləri və xassələri. Papilyar naxışların tipi və növü. Əl izlərinin aşkar edilməsi, qeyd olunması və götürülməsi. Əl izlərinə görə şəxsin eyniləşdirilməsinin növləri.

İnsanın ayaq və ayaqqabı izləri, onların təsnifatı. Bu izlərin öyrənilməsinin kriminalistik əhəmiyyəti. Ayaq izlərinin aşkar edilməsi, qeyd olunması və götürülməsi. İnsan ayaq izlərinin yolu, onun əsas elementləri və öyrənilməsinin əhəmiyyəti.

Diş və insan bədəninin başqa hissələrinin izləri və onların xassələri. Bu izlərin aşkar edilməsi, qeyd olunması və götürülməsi.

Sındırma alət və vasitələri izlərinin mahiyyəti, təsnifatı və kriminalistik əhəmiyyəti. Nəqliyyat vasitələri izlərinin növləri və kriminalistik əhəmiyyəti.

Mikroobyektlərin anlayışı və təsnifatı. Mikroobyektlərin aşkar edilməsi, qeyd olunması və götürülməsi. Odroloji izlərin kriminalistik tədqiqatı (kriminalistik odrologiya). Kriminalistik odorologiyanın anlayışı, elmi əsasları, vəzifələri, obyektləri və metodları. Odroloji eyniləşdirmənin imkanları və onun cinayətlərin açılmasında, araşdırılmasında rolu. Odroloji izlər və onların xassələri; bu izlərin saxlanmasına təsir göstərən faktorlar. Odoroloji izlərin aşkar edilməsinin, götürülməsinin, saxlanmasının əsas qaydaları və üsulları. Biodetektordan istifadə etməklə iy izlərinin laboratoriya tədqiqatı. Hadisə yerinə baxış zamanı  xidməti itlərdən istifadə edilməsi.

Kinoloji və instrumental (olfakrtonik) odrologiya.

 

Mövzu 7. Kriminalistik silahşünaslıq

 

Kriminalistik silahşünaslığın anlayışı sistemi və obyektləri. Onun əsasını qoyan faktorların formalaşması.

Kriminalistik ballistikanın anlayışı və onun elmi əsasları. İstintaq, ekspert və məhkəmə təcrübəsində onun əhəmiyyəti.

Ballistikanın obyektləri. Odlu silahların kriminalistik anlayışı və təsnifatı. Silahın doldurulmasında və atəş zamanı giliz, güllə, mərmi, kartec və qırma üzərində izlərin yaranma mexanizmi. Aydınlaşdırılan hallar və tədqiqatın imkanları.

Hadisə yerinə baxış. Odlu silaha, patronlara və onların elementlərinə, zədələnmiş maneələrə, atəş izlərinə baxışın, ilkin tədqiqatın keçirilməsi, onların aşkar edilməsi, qeyd edilməsi və götürülməsi üsulları.

Atılmış giliz üzərində olan izlərə görə silahın eyniləşdirilməsi. Atılmış güllələr üzərindəki izlərə görə silahın eyniləşdirilməsi, çoxelementli – mərmi, kartec üzərindəki izlərə görə hamar lüləli silahların eyniləşdirilməsi. Döyüş sursatlarının eyniləşdirilmə tədqiqatı.

Partladıcı qurğuların və partlayıcı maddələrin kriminalistik tədqiqatı. Partladıcı qurğuların və maddələrin növləri. Partlayış izləri. Partlayış yerinə baxış.

Soyuq silahların və soyuq atıcı silahların anlayışı, onların əsas əlamətləri, təsnifatı. Soyuq silahların kriminalistik tədqiqatının obyekti.

Soyuq silahların kriminalistik tədqiqatının vəzifələri. Soyuq atıcı silahların kriminalistik tədqiqatının xüsusiyyətləri. Üzərində soyuq silahın tətbiqi izləri olan obyektlərin kriminalistik tədqiqatı. Soyuq silahın tətbiqi zamanı obyektlər arasında əlaqələrin müəyyən edilməsinin xüsusiyyətləri.

 

Mövzu 8. Yazının və sənədlərin kriminalistik tədqiqatı

 

Sənəd kriminalistik tədqiqatın obyekti kimi. Maddi sübut əhəmiyyəti kəsb edən sənədlərlə davranış qaydaları. Sənədlərə istintaq baxışı, onun vəzifələri, metodları və nəticələrinin rəsmiləşdirilməsi. Sənədlərin kriminalistik tədqiqatının növləri.

Yazının kriminalistik tədqiqatı. Yazının (yazı nitqi), yazı xəttinin anlayışı. Kriminalistik xətşünaslığın elmi əsasları. Yazı vərdişləri. Yazı vərdişlərinin formalaşması və dəyişməsi qanunauyğunluqları. Yazının eyniləşdirmə əlamətləri və onların təsnifatı.

Yazı xəttinin əlamətləri və onların təsnifatı. Yazı xəttinin ümumi və xüsusi əlamətləri, onların qarşılıqlı əlaqəsi, diaqnostik, proqnostik və eyniləşdirmə əhəmiyyəti. Təhrif edilmiş (dəyişdirilmiş, sol əllə yazılmış, başqa şəxsin xəttinə oxşadılma ilə icra olunmuş yazı xəttinin əlamətləri və qeyri-adi üsulla əlyazmaların icra edilməsi. İmzaların tədqiqinin xüsusiyyətləri. Yazı xəttinin, imzanın sərbəst və eksperimental nümunələri. Nümunələrin alınmasına qarşı qoyulan tələblər.

Sənədlərin müəllifşünaslıq tədqiqatı. Kriminalistik müəllifşünaslığın elmi əsasları. Yazı nitqinin vərdişləri və onların təsnifatı. Kriminalistik müəllifşünaslığın eyniləşdirmə və diaqnostik vəzifələri.

Sənədlərin texniki kriminalistik tədqiqatının anlayışı, vəzifələri və növləri.

Sənədlərin məzmununun dəyişdirilməsinin anlayışı, üsulları, əlamətləri və onların aşkar edilməsinin metodları. Sənədlərin məzmununun bərpa edilməsi üsulları.

Görünməyən və zəif görünən mətnlərin aşkar edilməsi. Yanmış və cırılmış sənədlərin məzmununun bərpa edilməsi.

Makina sənədlərinin tədqiqi. Şriftin, yazı makina mexanizminin və icraçının texniki vərdişlərinin və yazı nitqinin yazı makina mətnində əks olunan əlamətləri. Yazı makinasının qrup mənsubiyyətinin müəyyən edilməsi və eyniləşdirilməsi.

Poliqrafiya məmulatlarının tədqiqi. Sənədin poliqrafik tədqiqinin cinsini xarakterizə edən əlamətlər, onun növləri və növ müxtəlifliyi. Çoxaldıcı texniki vasitələr və EHM-nın köməyi ilə hazırlanmış sənədlərin tədqiqinin xüsusiyyətləri.

Sənədlərin materiallarının tədqiqinin imkanları: kağızlar, rəngləyici maddələr, yapışdırıcı maddələr və s.

 

 

Mövzu 9. Zahiri əlamətlərə görə şəxsiyyətin kriminalistik

eyniləşdirilməsi (Kriminalistik habitoskopiya)

 

Şəxsiyyətin zahiri əlamətləri haqqında kriminalistik təlimin anlayışı, elmi əsasları və vəzifələri (habitologiya). Zahiri əlamətlərin və elementlərin xarakteristikası, onların təsnifatı. Fərdi elementlər və əlamətlər (funksional və anatomik). Xüsusi gözəçarpan əlamətlər. Köməkçi (əlavə) elementlər və onların əlamətləri.

Zahiri görünüşün əlamətləri haqqında məlumatın mənbələri. Zahiri görünüşün qeyd edilməsi üsulları (təsvir etmə, fotoşəkilçəkmə, videoyazı, rəsm və kompozisiya portretləri – ²izorobot², ²fotorobot²), modellər.

Zahiri görünüş məlumatlarından axtarışda, eyniləşdirmədə və kriminalistik qeydiyyatda istifadə edilməsi. Şəxsiyyətin kompleks eyniləşdirilməsinin metodikası, tədqiqatın riyazi və kibernetik metodlarından istifadə olunması.

 

Mövzu 10. Kriminalistik fəaliyyətin məlumat-sorğu təminatı (kriminalistik qeydiyyat)

 

Kriminalistik fəaliyyətin məlumat-sorğu təminatının anlayışı, əhəmiyyəti və sistemi. Kriminalistik qeydiyyatın anlayışı və nəzəri əsasları. Kriminalistik qeydiyyatın obyektləri. Kriminalistik əhəmiyyətli qeydiyyatların təsnifatı (qeydiyyatın aparılma əhatəsinə, funksional əlamətə, üsuluna və formasına görə).

Əməliyyat-məlumat uçotu, onun təyinatı, oybektləri və növləri. Əlifba qeydiyyatı. Daktiloskopik qeydiyyat anlayışı və növləri. Daktiloskopik düsturlarin çıxarılması. Axtarış uçotu, onun təyinatı, obyektləri və növləri. Axtarış məqsədilə avtomatlaşdırılmış məlumat-axtarıcı sistemlərdən istifadə edilməsi – onların anlayışı və növləri.

Kriminalistik uçot, onun təyinatı, obyektləri və növləri. Bu növ uçotun əvvəlki iki uçotdan fərqi və onların ekspert kriminalistik uçotla əlaqələri.

Ekspert-kriminalistik köməkçi-məlumat kolleksiyaları və kartoçkaları. Göstərilən kolleksiyaların və kartoçkaların təyinatı və növləri.

Kriminalistik qeydiyyatın inkişaf meylləri. Bu inkişafın əsas istiqamətləri. Bu prosesdə ²Dövlət daktiloskopik qeydiyyatı haqqında² Azərbayjan Respublikası Qanununun və kriminalistik qeydiyyatın yeni avtomatlaşdırılmış sisteminin rolu.

 

KRİMİNALİSTİK TAKTİKA

 

Mövzu 11. Kriminalistik taktikanın əsasları

 

Kriminalistik taktika kriminalistikanın bir hissəsi kimi: anlayışı, vəzifələri, quruluşu və mahiyyəti. Onun kriminalistik metodologiya, kriminalistik texnika və kriminalistik metodika ilə əlaqəsi. Məntiq, sosiologiya, psixologiya, idarəetmə, əməyin elmi təşkili və digər elmi biliklərdən kriminalistik taktikada istifadə edilməsi.

İstintaq hərəkətinin, taktiki qərarın, taktiki üsulun (kombinasiyanın), taktiki əməliyyatın anlayışı, mahiyyəti, quruluşu və məntiqi-informasiya məzmunu. İstintaq hərəkətləri taktikası və onların həyata keçirilməsinin prosesual qaydası ilə qarşılıqlı münasibəti. Taktiki tövsiyələr və prosessual normalar, onların qarşılıqlı münasibəti. Taktiki üsullar (kombinasiyalar). Taktiki üsulların və taktiki kombinasiyaların mümkünlüyünün meyarları. Ayrı-ayrı istintaq hərəkətlərinin və taktiki əməliyyatların təşkilinin və planlaşdırılmasının təşkilati-taktiki aspektləri. Məhkəmədə və ibtidai araşdırmada taktiki üsulların tətbiqinin şərtləri və imkanları.

İstintaq hərəkətlərin və taktiki əməliyyatların planlaşdırılması və təşkili. İstintaq hərəkətlərin və taktiki əməliyyatların planına aid edilməli olan ümumi suallar. Planların forması.

 

Mövzu 12. Kriminalistik fərziyyələr, kriminalistik fəaliyyətin təşkili və planlaşdırılması

 

Kriminalistik fərziyyələr. Keçmiş hadisələrin dərk edilməsində əqli fəaliyyətin hipotetik formalarının rolu. İbtidai araşdırma zamanı və kriminalistik fəaliyyətin digər növlərində kriminalistik fərziyyələr hipotetik dərk etmənin növü kimi. Onun anlayışı və məntiqi təbiəti. Fərziyyələrin qurulmasının əsasları. Həcminə, subyektinə, müəyən etmə dərəcəsinə, ittihamın predmetinə, mürəkkəblik dərəcəsinə görə və i.a. kriminalistik fərziyyələrin təsnifatı. Fərziyyələrin qurulması prosesi. Fərziyyələrin yoxlanılması prosesinə qoyulan tələblər.

Cinayətlərin araşdırılmasının plan-təşkilati təminatı kriminalistik fəaliyyətin mürəkkəb bir növü kimi. Araşdırmanın təşkili və planlaşdırılması. Onların anlayışı və predmeti.

Araşdırma planı. Planlaşdırmanın prinsipləri, şərtləri, funksiyaları, elementləri və formaları. Ekspert-kriminalistik fəaliyyətin planlaşdırılması.

Araşdırmanın təşkilati-idarəetmə başlanğıcı. Müstəntiqin təşkilati və idarəetmə fəaliyyəti. Müstəntiqin bu növ fəaliyyətinin səviyyə və prinsipləri.

 

 

Mövzu 13. İbtidai istintaq zamanı müstəntiqin əməliyyat-axtarış orqanları ilə qarşılıqlı əlaqəsinin və xüsusi biliklərdən istifadə edilməsinin əsasları və formaları

 

Qarşılıqlı fəaliyyətin ümumi məsələləri. Qarşılıqlı fəaliyyətin anlayışı, subyektləri, zəruriliyi və prosessual qaydası.

Qarşılıqlı fəaliyyətin əsas taktiki-metodiki müddəaları. Qarşılıqlı fəaliyyətin prinsipial şərtləri, əsas formaları, mərhələləri və əsasları. Müstəntiqin əməliyyat-axtarış orqanı əməkdaşlarına verdikləri ayrıca tapşırıqların növləri. İbtidai araşdırma üçün əməliyyat-axtarış məlumatlarının əhəmiyyəti.

Qarşılıqlı fəaliyyətin növləri: (ayrı-ayrı istintaq hərəkətləri zamanı, axtarış işində, taktiki əməliyyatların keçirilməsində və istintaq-əməliyyat qrupu çərçivəsində).

Cinayət işlərinin araşdırılmasında və məhkəmə baxışında xüsusi biliklərin tətbiqinin formaları. Müstəntiq tərəfindən mütəxəssislərin köməyi ilə xüsusi biliklərin tətbiqi. İstintaq hərəkətlərinin keçirilməsinə mütəxəssisin cəlb edilməsi formasında xüsusi bilikdən istifadə olunması.

Cinayətlərin açılmasında və xəbərdar edilməsində ekspertizanın rolu. Ekspertizanın aparılmasında müstəntiqlə ekspertin qarşılıqlı fəaliyyəti. Ekspert rəyinin düzgünlüyünün və sübut əhəmiyyətinin qiymətləndirilməsinin elmi meyarları.

 

Mövzu 14. İstintaq baxışı taktikası

 

İstintaq baxışının əsas anlayışı, vəzifələri və prinsipləri. İstintaq baxışının növləri.

Hadisə yerinə baxış: anlayışı, ümumi və xüsusi vəzifələri. İstintaq baxışına qoyulan əsas tələblər. Baxışın iştirakçıları və onların baxışda rolu. Baxışda şübhəli şəxsin, təqsirləndirilən şəxsin, zərərçəkmişin, şahidlərin iştirakının məqsədəuyğunluğu.

Baxışın mərhələləri, onların mahiyyəti və vəzifələri. Hər bir mərhələdə baxışın taktiki üsulları və metodları. Hadisə yerinin hüdudlarının müəyyən edilməsinin üsulları. Başlanğıc nöqtənin və hərəkət istiqamətinin seçilməsi. Baxışın metodları (üsulları). Obyektiv və subyektiv metodlar. Konsentrik (mərkəzdən ətrafa), ekssentrik (ətrafdan mərkəzə) və xətti-frontal metodlar. Baxış zamanı elmi-texniki vasitələrdən və mütəxəssilərin köməyindən istifadə edilməsi.

Hadisə yerinin  məhkəmə-əməliyyat fotoqrafiyasının müvafiq üsulları ilə fotoşəkillərinin çəkilməsi.

Hadisə yerinə baxış ilə əlaqədar keçirilən əməliyyat-axtarış tədbirləri.

Meyitin xarici baxışı. Meyitin vəziyyətinin və digər obyektlərin qeyd edilməsi metodları. Asılmış meyitin vəziyyətinin qeyd edilməsinin xüsusiyyətləri. Meyitin bədənində və paltarında izlərin, həmçinin mikrohissəciklərin saxlanması üzrə görülən tədbirlər.

Baxışın gedişi və nəticələrinin qeyd edilməsi. Baxış protokolu. Plan və sxemlərin növləri, onların tərtib edilməsi üsulları.

 

Mövzu 15. Axtarış, götürmə və tutulma taktikası

 

Axtarışın anlayışı, vəzifələri və növləri. Axtarışın prosessual və məntiqi əsasları. Götürmənin anlayışı. Axtarış və götürməyə hazırlıq və əsas taktiki üsulları. Axtarışın psixoloji əsasları.

Yaşayış sahəsində və digər sahələrdə axtarış (təsərrüfat tikililərində, iş yerlərində, mehmanxanalarda, yataqxanalarda və s).

Şəxsi qarajlarda, avtomobillərdə, kiçik həcmli gəmilərdə, təyyarələrdə və başqa obyektlərdə axtarış. Şəxsi axtarış.

Gizli saxlanc yerlərinin aşkar edilməsi üsulları:  instrumental metodlardan (elmi-texniki vasitələrdən) və psixoloji üsullardan istifadə etmə.

Eyni vaxtda müxtəlif obyektlərdə axtarışın keçirilməsinin və şübhəli şəxslərin tutulmasının taktiki xüsusiyyətləri.

Axtarış və götürmənin nəticələrinin qeyd edilməsi. Aşkar edilmiş gizli saxlanc yerlərinin rəsmiləşdirilməsində protokoldan, fotoşəkilçəkmə, kinoçəkmə, videoyazı, plan və sxemlərdən istifadə edilməsi.

Cinayətin törədilməsində şübhəli şəxslərin tutulmasının anlayışı və növləri. Tutmaya hazırlıq. Tutmanın təşkilində müstəntiqin rolu. Tutmanın taktiki üsulları. Müxtəlif şəraitlərdə tutmanın xüsusiyyətləri. Tutmanın aparılması zamanı sübutların aşkar edilməsi və qeyd olunması. Tutma zamanı elmi-texniki vasitələrdən istifadə edilməsi.

 

Mövzu  16. Dindirmə və üzləşdirmə taktikası

 

Dindirmənin anlayışı, vəzifələri, əhəmiyyəti və növləri. Üzləşdirmənin anlayışı. Dindirmənin və üzləşdirmənin ümumi taktiki əsasları. Dindirmənin mərhələləri. Dindirmə və üzləşdirməyə hazırlıq və planlaşdırma.

Dindirmənin psixoloji əsasları. Münaqişəli və münaqişəsiz şəraitlərdə dindirmədə qarşılıqlı münasibətlərin psixologiyası. Qarşılıqlı fəaliyyətin iştirakçıları, didirmənin təşkilində və onun keçirilməsində müstəntiqin xüsusi rolu. Psixoloji kontakt. Onun anlayışı, şərtləri və müəyyən edilməsi üsulları. Psixoloji təsir, onun mahiyyəti, şərtləri və istifadə etmə həddi. Refleksiya, reflektiv düşüncə, reflektiv idarəetmə. İfadələrin formalaşmasının psixoloji xüsusiyyətləri. İradi və qeyri-adi yadda saxlama. Reminissensiya. Dindirilənin verdiyi yalan məlumatların aşkar edilməsi və onların aradan qaldırılması üsulları.

Şahidlərin və zərər çəkmiş şəxslərin dindirilməsinin taktiki üsulları. Şahidlərin ifadələrinin formalaşması. Aktiv və passiv şahidlər. Zərər çəkmiş şəxslərin ifadələrinin formalaşmasının spesifikliyi və onları dindirmə taktikası.

Şübhəli şəxsi dindirmə. Münaqişəli və münaqişəsiz şəraitdə şübhəli şəxsin dindirilməsinin taktiki üsulları. Alibilərin yoxlanılmasının taktiki üsulları.

Müstəntiqin sərəncamında kifayət qədər sübutların olmadığı şəraitdə təqsirləndirilən şəxsin dindirilməsi taktikası. Müstəntiqin kifayət qədər ifşaedici sübutlara malik olduğu hallarda dindirmənin taktiki xüsusiyyətləri. Münaqişəli şəraitdə dindirmə zamanı sübutlardan səmərəli istifadə edilməsinin əsas taktiki qaydaları.

Təqsiri yalandan öz üzərinə götürmə – anlayışı, müəyyən edilməsi, diaqnostikası. Təqsirini yalandan boynuna almanın aradan qaldırılması və ifşa edilməsi taktikası.

Yetkinlik yaşına çatmayanların və azyaşlıların dindirilməsinin taktiki xüsusiyyətləri. Yetkinlik yaşına çatmayan təqsirləndirilən şəxslərin dindirilməsi.

Üzləşdirmə taktikası. Üzləşdirmədə dindiriləcək şəxslərin ardıcıllığının müəyyən edilməsi üzrə taktiki tövsiyələr. Üzləşdirilənlərin bir-birinə yönəldici xarakterli suallar verməsinin qarşısının alınmasına imkan verən taktiki üsullar.

Dindirmə və üzləşdirmənin aparılmasının və nəticələrinin qeyd edilməsi. Video və səsyazmanın tətbiq edilməsi. Video və səsyazmanın tətbiq edilməsinin daha məqsədəuyğun şəraitləri. Dindirmənin taktikasının etik aspektləri.

Dindirmə və üzləşdirmə zamanı qeyri-ənənəvi üsullardan istifadə edilməsi imkanları.

 

Mövzu  17. İfadələrin yerində yoxlanılması taktikası

 

İfadələrin yerində yoxlanılmasının anlayışı və prosessual-kriminalistik əhəmiyyəti. İfadələrin yerində yoxlanılmasının digər istintaq hərəkətlərindən fərqi; hadisə yerinə baxış, dindirmə, istintaq eksperimenti. İfadələrin yerində yoxlanılmasının hüquqi əsasları. İfadələrin yerində yoxlanılmasının keçirilməsinin məqsədəuyğun sayılan tipik şəraitləri.

İfadələrin yerində yoxlanılmasının əsas taktiki qaydaları. Elmi-texniki vasitələrin istifadə olunmasının xüsusiyyətləri. İfadələrin yerində yoxlanılmasının aparılması və nəticələrinin qeyd edilməsi.

 

Mövzu  18. İstintaq eksperimenti taktikası

 

Eksperimentin dərketmə metodu kimi anlayışı. Ayrı-ayrı istintaq hərəkətlərinin keçirilməsi zamanı müstəntiqin, mütəxəssisin və ekspertin tədqiqedici hərəkətlərində eksperimentin rolu.

İstintaq eksperimenti müstəqil istintaq hərəkəti kimi. İstintaq ekspermentinin növləri və vəzifələri.  İstintaq eksperimentinin şərtləri. İstintaq eksperimenti dinamik hadisələrin və proseslərin modelləşdirmə forması kimi. Keçirilməsi şəraiti. İstintaq eksperimentinin iştirakçıları və onların rolu.

İstintaq eksperimentinə hazırlıq. Təcrübələrin keçirilməsi üçün zəruri şəraitlərin təmin edilməsi və iştirakçıların təlimatlandırılması.

İstintaq eksperimentinin keçirilməsinin taktiki üsulları. Elmi-texniki vasitələrdən istifadə edilməsi. İstintaq eksperimentinin aparılmasının və nəticələrinin qeyd edilməsi. İstintaq eksperimentinin sübuti əhəmiyyətinin qiymətləndirilməsi.

 

Mövzu 19. Tanınma taktikası

 

Şəxsin və əşyaların tanınmasının anlayışı, vəzifələri və psixoloji əsasları. Eyniləşdirmə şəxsin və əşyaların tanınmasının metodoloji əsası kimi. Tanınmanın obyektləri: canlı şəxslər, meyitlər və əşyalar. Tanınmanın növləri: fotoşəkil, kinotəsvir, videoyazı, meyitin maska və bədən hissə və elementlərinin ayrı-ayrı basmaları üzrə tanınma.

Bu istintaq hərəkətinə hazırlığın taktiki üsulları. Tanıyanın dindirilməsi zamanı qarşıda duran vəzifələr: onun tərəfindən obyektin müşahidə etmə imkanının yoxlanılması, tanıyanın psixofizioloji təzahürlərinin müəyyən edilməsi, araşdırmanın müəyyən anında dindirilən şəxsin konkret obyektin tanınması imkanının aydınlaşdırılması. Tanınma obyektlərinin seçilməsi. Elmi-texniki vasitələrin tətbiqi.

Şəxslərin, əşyaların, fotoportretlərin, meyitlərin tanınmasının taktiki üsulları. Kino və videofilmlər üzrə şəxsin tanınmasının xüsusiyyətləri. Funksional əlamətlər – şifahi nitq üzrə tanınma. Fonoqram üzrə tanınma. Qarşılıqlı tanınma. Təkrar tanınmanın mümkünlüyü.

Tanınmanın aparılması, nəticələrinin qeyd edilməsi və qiymətləndirilməsi

 

AYRI-AYRI NÖV CİNAYƏTLƏRİN ARAŞDIRILMASININ KRİMİNALİSTİK METODİKASI

 

Mövzu 20. Ayrı-ayrı növ cinayətlərin araşdırmasının kriminalistik metodikasının ümumi müddəaları

 

Araşdırma metodikasının anlayışı, vəzifələri və strukturu. Araşdırma metodikasının məlumat mənbələri. Ümumnəzəri hissə və ibtidai araşdırmanın xüsusi metodikaları. Metodik tövsiyənin anlayışı.

Araşdırma metodikasının elmi əsasları. Araşdırma metodikasının məlumat-nəzəri başlanğıcı. Metodikanın ümumi prinsipləri. Xüsusi metodikanın məlumat strukturu. Cinayətlərin kriminalistik təsnifatı. Araşdırmanın metodoloji başlanğıcı və aparılmasının təşkilati-idarəetmə və psixoloji metodları. Araşdırma məlumatlarının öyrənilməsinin analitik-dərk etmə metodları.

Araşdırmanın mərhələlərinin xüsusiyyətləri. Araşdırmanın hər bir mərhələsi üçün istintaq şəraitlərinin tipik növləri və hər birində onların əsas istiqamətləri.

 

 

Mövzu 21. Mütəşəkkil cinayətkar qruplar tərəfindən törəilmiş

cinayətlərin araşdırılması metodikası

 

Müasir mütəşəkkil cinayətkarlığın xüsusiyyətləri, anlayışı və strukturu. Mütəşəkkil cinayətkar qrup tərəfindən törədilmiş cinayətlərin növləri.

Mütəşəkkil cinayətkarlığın kriminalistik xarakteristikasının ümumi əlamətləri. Bu növ cinayətlərin istintaqında aydınlaşdırılmalı olan hallar.

Mütəşəkkil cinayətkar qrup tərəfindən törədilmiş cinayətlərin açılması və araşdırma metodikasının ümumi müddəaları. Bu metodikanın səviyyəsi və növləri. İbtidai istintaqa qədər bu cinayətkar fəaliyyət barədə məlumatların yığılmasının metodiki xüsusiyyətləri.  İstintaq fərziyyələri və istintaqın planlaşdırılması .Tipik istintaq şəraitləri və onların hər birində araşdırma metodikalarının xüsusiyyətləri.

Mütəşəkkil cinayətkar qruplar tərəfindən törədilən cinayətlərin ibtidai araşdırmasına yönələn təsirlərin neytrallaşdırması metodları.

Mövzu 22. Həyat və sağlamlıq əleyhinə olan cinayətlərin araşdırılması metodikası

Adam öldürmə cinayətlərinin kriminalistik mahiyyəti. Adam öldürmə cinayətlərinin araşdırılmasının kriminalistik metodikasnın anlayışı.

Adam öldürmə cinayətlərinin kriminalistik xarakteristikası.

Adam öldürmənin yeri və meyitin tapıldığı yer. Adam öldürmənin üsulları. Adam öldürməyə hazırlıq üzrə hərəkətlər. Ölümün gizlədilməsi üzrə hərəkətlər. Adam öldürmə ilə əlaqədar cinayətlər üzrə zərərçəkmiş şəxsin xarakteristikası. Cinayət törətmiş şəxsin xarakteristikası. Cinayətin kriminalistik xarakteristikasının və cinayətkarın axtarışı üzrə müstəntiqin hərəkətləri arasında asılılıqların əhəmiyyəti. Adam öldürmə cinayətləri üzrə tipik istintaq şəraitləri və tipik istintaq fərziyələri.

İbtidai araşdırmanın hazırlıq mərhələsinin tipik vəzifələri. Meyitin aşkar edildiyi zaman cinayət işinə başlama və müstəntiqin ilkin hərəkətləri. Şəxsin yoxa çıxması ilə bağlı müstəntiqin hərəkətləri.

Müxtəlif tipik şəraitlərdə ibtidai araşdırmanın ilkin mərhələsinin başlıca vəzifələri. Zərərçəkmişin şəxsiyyətinin müəyyən edilməsi ilə bağlı tədbirlər. Baş vermiş hadisənin mahiyyətinin və mexanizminin müəyyən edilməsi üsulları. Adam öldürülən yerinin müəyyən edilməsi. Ölümün baş vermə vaxtının müəyyən edilməsi. Cinayətin subyektiv tərəfinin müəyyən edilməsi. Cinayəti görənlərin müəyyən edilməsi. Cinayətkarın müəyyən edilməsi və axtarışı.

İbtidai araşdırmanın sonrakı mərhələsinin vəzifələri. İbtidai araşdırmada avtomatlaşdırılmış informasiya sistemlərinin və avtomatlaşdırılmış bank məlumatlarının rolu.

Adam öldürmə ilə əlaqədar cinayət işləri üzrə istintaq hərəkətlərinin keçirilməsinin taktiki xüsusiyyətləri. Adam öldürmə ilə əlaqədar cinayət işləri üzrə müstəntiqlə təhqiqat orqanlarının qarşılıqlı fəaliyyətinin spesifikliyi.

 

Mövzu 23. Cinsi cinayətlərin araşdırılması metodikası

 

Cinsi cinayətlərin kriminalistik xarakteristikası. Zorlama və seksual xarakterli zorakılıq hərəkətlərinin kriminalistik xarakteristikası. Digər cinsi cinayətlərin kriminalistik xarakteristikasının xüsusiyyətləri. Bu növ cinayətlərin açılması və ibtidai araşdırılması məqsədilə kriminalistik xarakterli məlumatlardan istifadə edilməsi.

Zorlama və digər seksual qəsdlərlə bağlı cinayət işləri üzrə tipik istintaq şəraitləri və ibtidai araşdırmanın planlaşdırılmasının xüsusiyyətləri.

İbtidai araşdırmanın ilkin mərhələsi. Cinsi qəsd barədə məlumatın təhlili, belə məlumatın əsas elementləri, onun yoxlanılma xüsusiyyətləri. Zərər çəkmiş şəxsin bədəninin və paltarının müayinəsi, məhkəmə-tibbi və bioloji eksperizalar, hadisə yerinə baxış. Zərər çəkmiş şəxsin ilkin dindirilməsinin taktikası. Azyaşlı və yetkinlik yaşına çatmayan şəxslərə qarşı törədilmiş cinsi cinayətlərin ibtidai araşdırılmasında göstərilən istintaq hərəkətlərinin keçirilməsi xüsusiyyətləri. Şübhəli şəxsin dindirilməsi (əgər o varsa). Onun bədəninin, paltarının müayinəsi, axtarışlar və digər istintaq hərəkətləri. Məlum olmayan zərər çəkmiş şəxsin və şübhəli şəxsin müəyən edilməsi və tutulması üzrə axtarış fəaliyyətinin təşkili və keçirilməsi. Müstəntiqin əməliyyat-axtarış orqanları ilə qarşılıqlı fəaliyyəti.

İbtidai araşdırmanın sonrakı mərhələsi. Yığılmış sübutların yoxlanılması və qiymətləndirilməsinin spesifikliyi. Cinayəti törədənlərin dindirilməsi və ifşa edilməsi. Qrup şəklində törədilmiş cinayətlərdə iştirakçıların iştirakçılıq və cavabdehlik dərəcəsinin müəyyən edilməsi.

Zərər çəkmişin və təqsirləndirilənin şəxsiyyətləri haqqında məlumatların toplanması. Zərər çəkmiş şəxsin sərxoşluq vəziyyətinin müəyyən edilməsi.

Avtomatlaşdırılmış informasiya sistemlərindən, məlumatlar bankından istifadə edilməsinin xüsusiyyətləri.

 

Mövzu 24. Adam oğurluğu və hədə-qorxu ilə tələb etmə cinayətlərinin araşdırılması metodikası

 

Adam oğurluğunun kriminalistik xarakteristikası. Cinayət işinin başlanmasının xüsusiyyətləri. İbtidai araşdırma zamanı müəyyən edilməli hallar. İbtidai araşdırmanın ilkin mərhələsinin bəzi xüsusiyyətləri. Bəzi istintaq hərəkətlərinin keçirilməsi xüsusiyyətləri. İbtidai araşdırmanın sonrakı mərhələsində daxili işlər orqanlarının əməliyyat aparatlarının imkanlarından istifadə edilməsi.

Hədə-qorxu ilə tələb etmənin kriminalistik xarakteristikası. Cinayət işinin başlanması üçün əsaslar. Hədə-qorxu ilə tələb etmənin növləri (sadə, qrup halında, mütəşəkkil qrup tərəfindən). İlkin və sonrakı istintaq hərəkətləri və əməliyyat-axtarış tədbirləri. Ayrı-ayrı istintaq hərəkətlərinin həyata keçirilməsi taktikası

 

Mövzu 25. Mənimsəmə, israf etmə və dələduzluq cinayətlərinin araşdırılması metodikası

 

Mənimsəmə, israf etmə və dələduzluq cinayətlərinin kriminalistik xarakteristikası. Bu növ talamaların ibtidai araşdırılması prosesində müəyyən edilməli hallar.

Mənimsəmə və ya israf etmə ilə əlaqədar cinayət işinin başlanması üçün əsaslar. Tipik istintaq şəraitləri, fərziyyələr və ibtidai araşdırmanın planlaşdırılması. İlkin və sonrakı istintaq hərəkətləri. Ayrı-ayrı istintaq hərəkətlərinin həyata keçirilməsi taktikası.

Dələduzluqla bağlı cinayət işinin başlanması üçün əsaslar. Tipik istintaq şəraitləri, fərziyyələr və ibtidai araşdırmanın planlaşdırılması. İlkin və sonrakı istintaq hərəkətləri. Ayrı-ayrı istintaq hərəkətlərinin taktikası.

Mövzu 26. Oğurluq, soyğunçuluq və quldurluq cinayətlərinin araşdırılması metodikası

 

Oğurluq, soyğunçuluq və quldurluq yolu ilə özgənin əmlakını talamanın kriminalistik xarakteristikası. Müəyyən edilməli halların dairəsi.

Tipik istintaq şəraitləri və istintaq fərziyyələri. Planlaşdırma və istintaqın təşkili.

Sındırmaqla müşayiət olunan, texniki vasitədən və yaxud xüsusi biliklərdən istifadə edilərək törədilmiş oğurluqların ibtidai araşdırılmasının xüsusiyyətləri. İlkin istintaq hərəkətləri və əməliyyat-axtarış tədbirləri. Zərər çəkmiş şəxslərin və şahidlərin dindirilməsi. Hadisə yerinə baxış. Kriminalistik qeydiyyat məlumatlarından, tipik informasiya sistemlərindən və məlumatlar bankından istifadə olunması. Şübhəli şəxsin, oğurlanmış əşyaların müəyyən edilməsi və axtarışı. Şübhəli və təqsirləndirilən şəxslərin dindirilməsi. İfadələrin yerində yoxlanılması. Uydurma oğurluğun ifşa edilməsi.

²Cibgirlik²lə bağlı  ibtidai araşdırmanın xüsusiyyətləri. Soyğunçuluq və quldurluğun ibtidai araşdırılmasının xüsusiyyətləri. İlkin istintaq hərəkətləri və əməliyyat-axtarış tədbirləri. Zərər çəkmiş şəxslərin və şahidlərin dindirilməsi. Baxışlar. Məhkəmə ekspertizaları. Şübhəli şəxslərin dindirilməsi. Tanıma və ifadələrin yerində yoxlanılması. Uydurma soyğunçuluq və quldurluğun ifşa edilməsi.

Mütəşəkkil cinayətkarlar tərəfindən törədilmiş oğurluq, soyğunçuluq və quldurluq cinayətlərinin ibtidai araşdırılmasının xüsusiyyətləri.

 

Mövzu 27. İqtisadi fəaliyyət sahəsində olan cinayətlərin araşdırılması metodikası

 

Maliyyə cinayətlərinin kriminalistik xarakteristikası. Maliyyə cinayətlərinin kriminalistik mahiyyəti. Maliyyə cinayətlərinin ayrı-ayrı növlərini, həmçinin mütəşəkkil qrup tərəfindən törədilmiş cinayətləri nəzərə almaqla, onların kriminalistik quruluş elementlərinin mahiyyəti. İbtidai araşdırma zamanı müəyyən edilməli hallar.

Maliyyə cinayətlərinin ibtidai araşdırma metodikasının əsas müddəaları. Tipik istintaq şəraitləri. İş üzrə ilkin informasiyaların təhlili. İbtidai araşdırma planı. Ayrı-ayrı cinayət növlərini və istintaq şəraitlərini nəzərə almaqla ilkin istintaq hərəkətləri.

Vergi cinayətlərinin kriminalistik xarakteristikası. Azərbaycan Respublikasinda vergi sisteminin və verginin ümumi anlayışı. Vergi cinayətləri ilə maliyyə cinayətlərinin əlaqəsi. Vergi hüquq pozmalarının törədilməsi üsulları.

Tipik istintaq şəraitləri və fərziyyələr. Vergi cinayətləri ilə bağlı cinayət işinin başlanması səbəbləri. Cinayət işinin başlanması üçün əsasların yoxlanılması metodları. İbtidai araşdırma zamanı ilkin və sonrakı istintaq hərəkətləri.

Dindirmə, sənədlərin götürülməsi, baxışı və axtarışının keçirilməsinin taktiki xüsusiyyətləri. Xüsusi biliklərdən istifadə edilməsinin spesifikliyi.

Saxta pul və ya qiymətli kağızlar hazırlama və ya satma cinayətlərinin kriminalistik xarakteristikası.

İlkin məlumat mənbələrininin xüsusiyyətləri. Kriminalistik fərziyyələrin qurulması. Bu növ cinayətlər üzrə şübhəli şəxsin tutulması və dindirilməsi. Maddi sübutlara baxış. Şahidlərin dindirilməsi. Kriminalistik qeydiyyatdan istifadə edilməsi. Ekspertizanın təyin edilməsi. Axtarış. İstintaq eksperimenti. Cinayətkarın axtarışında istintaq orqanlarının və DİO xidmətlərinin qarşılıqlı fəaliyyəti.

 

Mövzu 28. Terror xarakterli cinayətlərin araşdırılma metodikası

 

Terrorçuluğun yaranması və inkişafı tarixi. Terrorçuluğun kriminalistik təsnifatı. Terrorçuluğun və digər terror xarakterli cinayətlərin kriminalistik xarakteristikası. Sübut edilməli olan hallar. Tipik istintaq şəraitləri, ilkin məlumatların mənbəyi və cinayət işinin başlanması barədə qərarın qəbul edilməsi üçün onun qiymətləndirilməsi.

İbtidai araşdırmanın ilkin mərhələsində təhqiqatçının və müstəntiqin hərəkətləri. Hadisə yerinə baxış, zərər çəkmiş şəxsin məhkəmə-tibbi ekspertizası, məhkəmə ballistik və partlayış texniki ekspertizaları. Baxışın və digər təxirəsalınmaz istintaq hərəkətlərinin nəticələrindən terrorçuların «isti izlərlə» axtarışı üçün istifadə edilməsi. Terrorçunun müəyyən edilməsində və axtarışında hüquq mühafizə orqanları ilə xüsusi xidmət orqanlarının qarşılıqlı fəaliyyəti.

Terrorçunun axtarışında kriminalistik, İnterpol qeydiyyatlarının məlumatlarından, ictimaiyyətin və KİV köməyindən istifadə edilməsi.

Sonrakı istintaq hərəkətləri. Terrorçunun tutulması və dindirilməsi, axtarış, məhkəmə-psixiatrik və məhkəmə-psixoloji ekspertizaların təyin edilməsi. İstintaq eksperimenti, ifadələrin yerində yoxlanılması.

Terrorçuluğun profilaktikası üzrə müstəntiqin hərəkətləri.

 

Mövzu 29. Xuliqanlıq və kütləvi iğtişaşların araşdırılması metodikası

 

Xuliqanlığın kriminalistik xarakteristikası. Xuliqanlıq haqqında məlumat mənbələri, onların qiymətləndirilməsi və cinayət işinə başlama barədə qərarın qəbul edilməsi. Zərər çəkmiş şəxsin dindirilməsi. Hadisə yerinə və maddi sübutlara baxış. Fərziyyələr və ibtidai araşdırmanın planlaşdırılması.

Cinayətkarların müəyyən edilməsində və axtarışında təxirəsalınmaz istintaq hərəkətlərinin nəticələrindən, kriminalistik qeydiyyat məlumatlarından, ictimaiyyətin köməyindən istifadə edilməsi.

Sonrakı istintaq hərəkətləri. Şübhəli şəxsin və təqsirləndirilən şəxslərin tutulması. Şübhəli şəxsin müayinəsi. Üzləşdirmə. Məhkəmə ekspertizalarının təyin edilməsi. Bu növ cinayətlərin törədilməsinə kömək göstərmiş halların müəyyən edilməsi və onların aradan qaldırılması üçün görülən tədbirlər.

Kütləvi iğtişaşla bağlı cinayətlərin kriminalistik xarakteristikası. Cinayət işinin başlanmasının və ibtidai araşdırmanın təşkilinin xüsusiyyətləri. Kütləvi iğtişaşla bağlı hadisə yerinə baxışın xüsusiyyətləri. İbtidai araşdırmanın ilkin mərhələsində keçirilən istintaq hərəkətləri və əməliyyat-axtarış tədbirləri. Bu növ cinayətlərin açılmasında istintaq orqanları ilə əməliyyat orqanları arasında qarşılıqlı əlaqənin növləri, formaları və onların əhəmiyyəti.

İbtidai araşdırmanın sonrakı mərhələsində keçirilən istintaq hərəkətlərinin taktiki xüsusiyyətləri.

Kütləvi iğtişaşların ibtidai araşdırılması zamanı müstəntiqin həyata keçirdiyi profilaktik tədbirlərin növləri və formaları.

 

Mövzu 30. İstehsalat təhlükəsizliyi, əməyin texniki təhlükəsizliyi və yanğın təhlükəsizliyi qaydalarının cinayətkarcasına pozulmasının araşdırılma metodikası

 

Bu cinayətlərin kriminalistik xarakteristikası, onun ayrı-ayrı elementlərinin tipik əlamətləri.

İstehsalat təhlükəsizliyi və əməyin texniki təhlükəsizliyi qaydalarının pozulmasının ibtidai araşdırılması. Tipik istintaq şəraitləri, fərziyyələr və ibtidai araşdırmanın planlaşdırılması.

İlkin və sonrakı istintaq hərəkətləri. İbtidai araşdırma zamanı tədqiq olunan sənədlərin növləri. Ayrı-ayrı istintaq hərəkətlərinin həyata keçirilməsi taktikası.

Yanğın təhlükəsizliyi qaydalarının cinayətkarcasına pozulmasının ibtidai araşdırılması. Tipik istintaq şəraitləri, fərziyyələr və ibtidai araşdırmanın planlaşdırılması. İlkin və sonrakı istintaq və digər hərəkətlər.

 

Mövzu 31. Narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə əlaqədar cinayətlərin araşdırılması metodikası

 

Narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə əlaqədar cinayətlərin kriminalistik xarakteristikası. Bu növ cinayətlər haqqında informasiya mənbələri, onların qiymətləndirilməsi və cinayət işinin başlanması haqqında qərarın qəbul edilməsi. Tipik istintaq şəraitləri.

Qanunsuz olaraq narkotik vasitələri hazırlama, istehsal etmə, əldə etmə, saxlama, daşıma, göndərmə və ya satma, onları talama, narkotik xassəli bitkiləri kultivasiya etmə cinayətlərinin araşdırma metodikası. Bu kateqoriyalı işlər üzrə təxirəsalınmaz istintaq hərəkətləri. İbtidai araşdırmanın planlaşdırılması. Maddi sübutlara baxış.

Ekspertizaların təyin edilməsi və onların nəticələrindən təqsirli şəxslərin və cinayətin hallarının müəyyən edilməsində istifadə edilməsi.

Şübhəli (təqsirləndirilən) şəxsin müəyyən edilməsi və dindirilməsi. Axtarış. Şahidlərin müəyyən edilməsi və dindirilməsi. İbtidai araşdırma prosesində cinayətin təkrarən, qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən, həmçinin əvvəllər Azərbaycan Respublikası CM-nin 234-241 maddələri ilə törədilməsini göstərən amillərin müəyyən edilməsi.

Bu cinayətlərin açılmasında və ibtidai araşdırılmasında kriminalistik qeydiyyat məlumatlarından istifadə edilməsi. Göstərilən cinayətlərin törədilməsinə kömək edən halların müəyyən edilməsi və onların aradan qaldırılması üçün tədbirlərin görülməsi.

 

Mövzu 32. Ekoloji cinayətlərin araşdırılma metodikası

 

Ekoloji cianyətlərin kriminalistik xarakteristikası və onun ayrı-ayrı elementlərinin tipik əlamətləri. İbtidai araşdırma zamanı müəyyən edilməli hallar.

Tipik istintaq şəraitləri, fərziyyələr və ibtidai araşdırmanın planlaşdırılması. İlkin, sonrakı istintaq və digər hərəkətlər. İbtidai araşdırma zamanı tədqiq olunan sənədlərin növləri. Ayrı-ayrı istintaq hərəkətlərinin aparılması taktikası.

 

Mövzu 33. Hərəkət təhlükəsizliyi və nəqliyyat vasitələrinin istismarı qaydaları əleyhinə olan cinayətlərin araşdırılması metodikası

 

Yol-hərəkəti qaydalarının cinayətkarcasına pozulmasının kriminalistik xarakteristikası və təsnifatı.

²İnsan - avtonəqliyyat - yol - ətraf mühit² sistemi elementlərinin quruluşu və qarşılıqlı əlaqəsi. İlkin və sonrakı müəyyən edilməli halların dairəsi.

Tipik istintaq şəraitləri və fərziyyələr. İbtidai araşdırmanın təşkili və planlaşdırılması. Bu işlər üzrə planlaşdırmanın əsas aspektləri.

İbtidai araşdırmanın başlanğıc mərhələsi. İlkin istintaq hərəkətləri və əməliyyat-axtarış tədbirləri. Hadisə yerinə və nəqliyyat vasitələrinə baxışın taktikası. Şahidlərin və zərər çəkmiş sürücünün dindirmə taktikası. İstintaq eksperimenti taktikası. Nəqliyyat vasitəsinin və gizlənmiş sürücünün axtarışı. Məhkəmə-tibbi ekspertiza, məhkəmə-tibbi müayinə.

İbtidai araşdırmanın sonrakı mərhələsi. Kriminalistik, avtotexniki və digər ekspertizaların təyin edilməsi. Təqsirləndirilən şəxsin dindirilməsi. Digər istintaq hərəkətlərinin keçirilməsi.

 

Mövzu 34: Kompüter informasiyası sahəsində ciayətlərin araşdırılması metodikası

 

Kompüter informasiyası sahəsində törədilən cinayətlərin kriminalistik xarakteristikası. İnformasiya hüquq münasibətləri. Məlumat (o cümlədən kompüter) və telekommunikasiya texnologiyası.

²Kompüter informasiya²sının, ²EHM², ²EHM-in şəbəkəsi və sistemi², ²kompüter informasiyasının maşın daşıyıcıları², ²ziyanverici proqramların² (ZP) anlayışı və onların əlamətləri. ²İnformasiya surətinin çıxarılması, informasiyanın məhv edilməsinin, təcrid olunmasının, modifikasiyasının², ²EHM-in işinin pozulmasının² anlayışı və onların əlamətləri.

Kompüter informasiyası sahəsində cinayətkar fəaliyyətin üsulları: kompüter informasiyasına qanunsuz olaraq daxil olma, ziyanverici proqramlar yaratma və yayma, informasiyanın məxfiçiliyinin və tamlığının pozulmasına səbəb ola bilən texniki vasitələrin istismarı qaydalarını pozması ilə əlaqədar bağlı hərəkətlər.

Kompüter informasiyası sahəsində törədilən cinayətlərin törədilməsi şəraiti və cinayətkarın şəxsiyyətinin xüsusiyyətləri haqqında məlumatlar.

Tipik kriminalistik şəraitlər və fərziyyələr.

İlkin və sorakı mərhələlərdə ibtidai araşdırmanın xüsusiyyətləri.

İlkin istintaq hərəkətləri və əməliyyat-axtarış tədbirləri. Axtarışın, baxışın və kompüter məlumatları daşıyıcılarının vəziyyətinin qeyd edilməsinin xüsusiyyətləri. Şübhəli və təqsirləndirilən şəxslərin dindirilməsi. İbtidai araşdırma zamanı xüsusi biliklərdən istifadə edilməsinin xüsusiyyətləri.

 

Mövzu 35: Rüşvətxorluğun və digər korrupsiya xarakterli cinayətlərin araşdırılması metodikası

 

Rüşvətxorluq və digər korrupsiya xarakterli cinayətlərin kriminalistik xarakteristikası. Onların ibtidai araşdırılmasını çətinləşdirən hallar. İbtidai araşdırma prosesində müəyyən edilməli hallar.

Tipik istintaq şəraitləri, fərziyyələr və ibtidai araşdırmanın planlaşdırılması.

Tipik istintaq şəraitləri nəzərə alınmaqla ilkin və sonrakı istintaq hərəkətləri.

Rüşvətxorun cinayət başında yaxalanması. Ayrı-ayrı istintaq hərəkətlərinin aparılması taktikası.

TÖVSİYYƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI:

Azərbaycan dilində

 

1.Abbasova İ.S.,Rzayeva G.A. İbtidai araşdırmada alibinin müəyyən edilməsinin prosessual və taktiki xüsusiyyətləri. Bakı: Adiloğlu, 2008,160 s.

2.Abbasova İ.S., Rzayeva G.A. Dindirmə zamanı parakriminalistikanın imkanlarından istifadənın prosesual və taktiki xüsusiyyətləri.Bakı: Təknur,2016, 208 s.

3.Əsgərov B.M. Atəş hallarının kriminalistik tədqiqi. Bakı, 1998, 36 s.

4.Əliyev B.,Səməndərova A. Hüquq psixologiyasının tədqiqat metodlatı. Bakı:Təhsil, 2008, 156 s.

5.Mahmudov A., Abdurahmanov Ş., Əsgərov B., Əliyev B. və b. Kriminalistik metodika: Dərs vəsaiti. Bakı: Qanun, 2010, 484 s.

6.Mirzəyev R.M. Məhkəmə fotoqrafiyasının metodları. Bakı: Azərbaycan, 2002, 176 s.

7.Kriminalistika: Ali məktəblər üçün dərslik / K.Q.Sarıcalinskayanın redaktəsi ilə. Bakı: Hüquq ədəbiyyatı, 1999,716 s.

8.Sarıcalinskaya K.Q.Cinayət mühakimə icraatında şəxsin eyniləşdirilməsinin problemləri. Bakı: Digesta, 2005. 176 s.

9.Sultanov A., Sadıqzadə S. Psixatriya üzrə mühazirələr. Bakı: Təbib, 2000, 172 s.

Rus dilində

 

10.Аббасова И.С. Криминалистическая характеристика преступлений в системе юридических знаний. Иркутск: ИГУ, 1991, 27 с.

11.Аббасова И.С. Криминалистическая характеристика преступлений. Общие положения. Иркутск: ИГУ, 1991, 29 с.

12.Баев О.Я. Тактика уголовного преследования и профессиональной защиты от него. Москва: Экзамен, 2003, 432 с.

1. 13.Василевский Ю.А. Практическая энциклопедия по технике аудио- и видеозаписи. М., 1996, 208 c     14.Волынский А.Ф. Организация расследования преступлений и криминалистика // Вестник криминалистики. 2014, №4 (52), с.29-37.
2. 15.Головин А.Ю. Тактические ошибки в расследовании   преступлений. Тула: ТГУ, 2001, 42 c.

16.Газизов В.А., Филиппов А.Г. Видеозаписиь и ее использование при раскрытии и расследовании преступлений. М.: Щит-М, 1998, 136 с.

17.Григорьев В.Н., Победкин А.В., Яшин В.Н., Гаврилин Ю.В.Справочник следователя. М.: Эксмо,

2008, 752 c.

18.Дубривный В.А. Деятельность следователя по расследованию преступлений / Под ред. В.Я. Чеканова. Саратов: Изд-во Саратов.ун-та,1987, 96 c.

19.Драпкин Л.Я., Карагодин В.Н. Криминалистика. Москва: Проспект, 2011, 768 с.

20.Дулов А.В. Тактические операции при расследовании преступлений. Минск: БГУ им.В.И.Ленина. 1979, 128 с.

21.Еникеев М.И. Психология следственных действий: учебно-практическое пособие. Москва: Проспект, 2007, 424 с.

22.Зеленский В.Д.Отдельные теоретические вопросы структу органа расследования преступлений // Российская юстиция. 2014, №6, с.63-65.

23.Зеленский В.Д.Теоретические вопросы организации  расследова-ния преступлений.Краснодар: Кубан.гос. Аграр.универ., 2011,156 с.

1. 24.Зеленский В.Д. Организация расследования преступлений. Криминалистические аспекты Ростов н/Д: Изд-во   РУ,1989,152 с.

25.Ишенко Е.П., Егоров Н.Н. Криминалистика для следователея и дознавателей. Москва:Юридическая фирма Контракт: «ИНФРА –М»,2010, 688 c.

26.Зинин Ф.М., Майлис Н.П. Судебная экспертиза. Москва: Право и закон; Юрайт-Издат, 2002, 320 с.

27.Майлис Н.П. Руководство по трасологической экспертизу. Москва: Щит-М,2007, 344 с.

28.Криминалистика: учебник. Под ред. Н.П.Яблокова. М.: Изд-во Юристь, 2005, 781 с.

29.Криминалистическая видеозапись /Под ред.Р.Ю.Трубицына и О.А.Щеглова. Москва: Щит-М, 2004, 161 с.

30.Курс криминалистики: В 3 т.  Под ред.О.Н.Коршуновой и А.А.Степанова. Санкт-Петербург: Юридический центр пресс, 2004 ( том- I-683 c.;  том- II-639 c.; том- III-571 с.)

31.Кулиева Р.О.Основы общей теории криминалистики. Баку: МБМ, 2013,120 с.

32.Колдин В.Я. Судебная идентификация. Москва: ЛексЭст, 2002, 528 с.

33.Крылов И.Ф. Криминалистическое учение о следах. Изд-во Ленинградского Университета.1976, 191 с.

34.Мустафаев М.Х. Философско-правовые проблемы криминалис-тической методики расследования отдельных видов преступлений. Баку: Digesta, 2008, 188 с.

35.Питерцев С.К., Степанов А.А. Тактика допроса на предварительном следствии и в суде.  Санкт-Петербург, 2001,164 с.

36.Образцов В.А.Инсценировка в криминальной, оперативно-розыскной и следственной практике. Якутск, 2005, 240 с.

37.Руководство по расследованию преступлений: Научно-практическое пособие / Отв. ред. А.В.Гриненко. 2-е изд. М.: Норма, 2008, 768 с.

38.Протасевич А.А., Образцов В.А., Богомолова С.Н. и др. Монологи: Криминалисты о своей науке, призванной адекватно противостоять современной преступности.  Иркутск, изд-во ИГЭИ,

1999, 352 с.

39.Салимов К.Н.,Алиев Б.А.Методика расследования террористических преступлений (учебно-практическое пособие). Баку:Ганун, 2003,536 с.

40.Cледственные действия. Криминалистические рекомендации. Типовые образцы документов / Под ред. В.А. Образцова. М.: 2001,501 с.

41.Сидоров В.Е. Начальный этап расследования: организация, взаимодействия, тактика. М.1992, 176 с.

42.Шошин С.В.Расследование убийств. Ростов-на-Дону: Феникс ,2007, 346 с.

43.Шиканов В.И. Теоретические основы тактических операций в расследовании преступлений. Иркутск, Изд-во Иркутского Университета,1983, 200 с.

44.Шмонин А.В. Методика расследования преступлений. Москва, 2006, 464 c.

45.Шаталов А.С. Криминалистические алгоритмы и программы. Теория. Проблемы. Прикладные аспекты. Москва: Лига Разум, 2000,252 с.

ÜMUMİ HİSSƏ

I Bölmə

Məhkəmə ekspertizasının nəzəri və metodoloji əsasları

Mövzu 1. Məhkəmə ekspertizasının anlayışı, predmeti, obyektləri, vəzifələri və təsnifatı. Ekspert idarələri və onların quruluşu.

 

Məhkəmə ekspertizasının anlayışı, predmeti obyektləri, vəzifələri. Azərbaycan Respublikasının ekspert idarələrinin yaranması və inkişafı. «Dövlət məhkəmə ekspertizası fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikasının 18 noyabr 1999-cu il tarixli Qanun və ekspert idarələrinin fəaliyyətini tənzimləyən digər normativ-hüquqi aktlar. Müasir dövrdə Azərbaycan Respublikasında ekspert idarələri və onların quruluşu. Məhkəmə ekspertizasının təsnifatı (həcminə, ardıcıllığına, sayına və iştirakçıların tərkibinə, aparılması yerinə, obyektlərinə görə). Məhkəmə ekspertizasının obyektlərinin xüsusiyyətləri. Məhkəmə ekspertizasının metodları və metodikaları. Ekspert profılaktikasının forma və metodları.

Cinayətlərin açılmasında, araşdırılmasında və qarşısının ahınmasında məhkəmə ekspertizasının əhəmiyyəti.

 

Mövzu 2. Məhkəmə ekspertizasının təyin edilməsinin əsasları və keçirilməsi qaydaları

Məhkəmə ekspertizasmın təyin edilməsinin hüquqi əsasları. Ekspertizasının təyin edilməsinin məcburi halları.

Ekspertizasmın təyin edilməsi haqqında qərar (qərardad) və onlara göstərilən tələblər. Tədqiqat üçün nümunələrin götürülməsi və onlara qarşı qoyulan tələbəlr. Ekspertin istintaq hərəkətlərində iştirakının prosessual aspektləri və əhəmiyyəti.

Ekspertin hüquq və vəzifələri. Ekspertizanın təyin edilməsi və aparılması zamanı şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin hüquqları.

Ekspert idarələrindən kənarda ekspertizanm aparılmasının xüsusiyyətləri.

Kriminalistik eyniləşdirmənin anlayışı, növləri, obyektləri. Eyniləşdirmə əlamətləri. Eyniləşdirmə tədqiqatının mərhələri. Ekspert tədqiqatı və onun mərhələləri.

Ekspert rəyi və onun quruluşu. Ekspert rəyinin qiymətləndirmə meyarları. Ekspertin dindirilməsi.

 

XÜSUSİ HİSSƏ

Kriminalistik ekspertizalar sinfi

 

Mövzu 3.Məhkəmə-trasoloji ekspertizası

 

Məhkəmə trasoloji ekspertizasının anlayışı, növləri, obyektləri və vəzifələri.

Daktiloskopik ekspertizasının mahiyyəti, obyektləri və bu növ ekspertizada həll olunan məsələlər. Daktiloskopik ekspertizanın keçirilməsi üçün materiallarının hazırlanması. Məhkəmə-poroskopik və edjioskopik ekspertizalarının mahiyyəti.

İnsan ayaq izlərinin məhkəmə-trasoloji ekspertizası. İnsan ayaq izlərinin ekspertizası üçün materialların hazırlanması. Qan izlərinin məhkəmə-trasoloji ekspkrtizası.

Alət və vasitələrin izlərinin trasoloji (mexonoskopik) ekspertizası.

Bağlayıcı mexanizmlərin və siqnal qurğularının məhkəmə-trasoloji ekspertizası.

Nəqliyyat trasoloji ekspertizası. Tamın hissələr üzrə eyniləşdirməsi. Heyvan ayaq izlərinin trasoloji ekspertizası.

 

Mövzu 4. Məhkəmə-ballistik, məhkəmə- partlayış texniki, soyuq və digər silah ekspertizaları

Məhkəm-ballistik ekspertizasının mahiyyəti, predmeti, obyektləri, növləri vəzifələri. Məhkəmə - ballistik ekspertizasında həll olunan məsələlər.

Odlu silahların, döyüş sursatlarının ekspertizası. Giliz və gülləyə görə odlu silahın eyniləşdirilməsi. Giliz, güllə, mərmi, karteçlərin və.s. ekspertizası. Güllənin ucuş xəttinin müəyən edilməsi. Atəş izlərinin tədqiqi. Müqayisəli tədqiqat üçün materialların hazırlanması.

1. Partlayıcı qurğunun növünün, hazırlanma üsullarının müəyyən edilməsi. Partlayıcı maddələrin tərkibinin tədqiqi.

Soyuq silahların ekspertizasının mahiyyəti, predmeti, obyektləri və vəzifələri. Soyuq silahların tədbiqində həll olunan məsələlər. Soyuq silahların tədqiqat metodikası.

Qaz silahlarının ekspertizasının mahiyyəti, predmeti, obyektləri və vəzifələri.

 

Mövzu 5. Məhkəmə-xətşünashq və məhkəmə müəllifşünaslıq ekspertizaları

Məhkəmə-xətşünaslıq ekspertizasmm mahiyyəti, obyektləri, növləri və vəzifələri. Məhkəmə-xətşünaslıq ekspertizasında həll olunan məsələlər. Adi şəraitdə və çap rəqəmlərinə bənzətməklə icra edilmiş və bilərəkdən dəyişdirilmiş mətnlərin, imzaların tədqiqi. Yaşın, cinsin, xəstəliyin, ixtisas qrupun təyin edilməsi məqsədilə mətnlərin tədqiqi. Məhkəmə-xətşünaslıq ekspertizasının keçirilməsi üçün materialların hazırlanması. Sərbəst, şərti-sərbəst və eksperimental yazı nümunələri. Sərbəst və eksperimental nümunələrin həcmi.

Məhkəmə-müəllifşünaslıq ekspertizasmm mahiyyəti, obyektləri və vəzifələri.

 

Mövzu 6. Sənədlərin məhkəmə-texniki, məhkəmə-fototexniki və

məhkəmə-portret ekspertizaları

Sənədlərin məhkəmə-texniki ekspertizasının predmeti, obyektləri və müasir imkanları, həll etdiyi məsələlər. Tədqiqat obyekti olan sənədlərlə davranış qaydaları.

Pozulmuş, silinmiş, sonradan əlavə və çap edilmiş mətnlərin tədqiqi. Çap maşınının (makinanın, printerin, kseroksun və s.) eyniləşdirilməsi. Möhür və ştampların tədqiqat metodikası.

Məhkəmə-fototexniki ekspertizasının mahiyyəti, obyektləri və vəzifələri. Məhkəmə-fototexniki ekspertizanın həll etdiyi məsələlər.

Məhkəmə-portret ekspertizasının predmeti, obyektləri və vəzifələri. Məhkəmə-portret ekspertizasının metodları.

 

Mövzu 7. Maddə, material və məmulatların kriminalistik ekspertizası

Maddə, material və məmulatların kriminalistik ekspertizasının anlayışı, vəzifələri və təsnifatı. Maddə, material və məmulatların kriminalistik ekspertizasının nəticələrinin cinayətlərin açılmasında, araşdırılmasında və qarşısının alınmasında əhəmiyyəti.

Metal və ərintilərin kriminalistik ekspertizasının predmeti və vəzifələri. Metal və ərintilər haqqında ümumi məlumat, onların əsas xassələri, təsnifatı. Metal və ərintilərin hissəciklərinin aşkar edilməsi, qeyd olunması, götürülməsi və qablaşdırılması. Metal və ərintilərin kriminalistik tədqiqatının metodları.

Neft məhsullarının və yanacaq - sürtgü materiallarının (NM və YSM) kriminalistik ekspertizasının predmeti və vəzifələri.

NM vəYSM - in alınması üsulları və təsnifatı. NM və YSM-ın aşkar edilməsi, qeyd olunması, götürülməsi və qablaşdırılması. NM və YSM-ın kriminaltik tədqiqatının metodları.

Lak-boya materialları və örtüklərinin kriminalistik ekspertizasının predmeti və vəzifələri. Lak-boya materialları və örtüklərinin aşkar edilməsi, qeyd olunması, götürülməsi və qablaşdırılması. Lak-boya materialları və örtuklərinin kriminalistik tədqiqatının metodları.

Şüşə və şüşə materiallarının kriminalistik ekspertizasının predmeti və vəzifələri.

Lifli təbiətli obyektlərin kriminalistik ekspertizasının predmeti və vəzifələri. Liflərin ilkin tədqiqat metodları.

Polimer materialların və onlardan hazırlanmış məmulatların kriminalistik ekspertizasının predmeti və vəzifələri. Polimer materialların hissəciklərinin aşkar edilməsi, qeyd olunması, götürülməsi. Polimer materialların kriminalistik ekspertizasının metodları.

Parfyumeriya və kosmetika vasitələrinin kriminalistik ekspertizasının predmeti və vəzifələri.

Spirt tərkibli mayelərin kriminalistik ekspertizasının predmeti və vəzifələri.

1. Kustar üsulla alınmış narkotik vasitələrin tədqiqi.

Əzaçılıq sənayesində istehsal olunan narkotik maddələrin tədqiqi. Kustar üsulla  sintezləşdirilmiş narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin kriminalistik ekspertizasının keçirilməsi üçün materialların hazırlanması. Narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin kriminalistik ekspertizasının metodları.

III BÖLMƏ

Diğər məhkəmə ekspertiza sinifləri

Mövzu 8. Məhkəmə-ekoloji, məhkəmə-iqtisad və məhkəmə-kənd

təsərrüfatı ekspertiza sinifləri

Məhkəmə-ekoloji ekspetizasının predmeti, obyektləri, qrupları və vəzifələri.

Ətraf mühitin ekoloji ekspertizası. Bitki aləminin (biosenozun) ekspertizası. Heyvanat aləminin ekspertizası. Heyvanat və bitki aləminin insanlar tərəfindən və onların istehsal fəaliyyəti nəticəsində fasiləsiz mühafizənin effektliyinin ekspertizası.

Təbii resursların (torpağın, faydalı qazıntıların, suyun, hava mühitinin) mühafizəsinin effektivliyinin məhkəmə ekspertizası.

Məhkəmə-iqtisad ekspertizasının predmeti, qrupları və vəzifələri. Məhkəmə plan-iqtisadiyyat ekspertizası. Məhkəmə maliyyə- iqtisadiyyat ekspertizası. Məhkəmə mühəndis- iqtisadiyyat ekspertizası.

Məhkəmə kənd təsərrüfatı ekspertizasının predmeti, qrupları və vəzifələri. Məhkəmə-aqrotexniki ekspertizası. Məhkəmə-aqrobioloji ekspertizası. Məh­kəmə-baytarlıq və baytarhq - toksikoloji ekspertizaları. Məhkəmə torpaq­şünas­lıq ekspertizası. Məhkəmə-mineroloji ekspertizası.

 

Mövzu 9. Məhkəmə mühəndis - nəqliyyat, məhkəmə mühəndis -texniki, məhkəmə mühəndis- texnoloji ekspertiza sinifləri

 

Məhkəmə   mühəndis-nəqliyyat   ekspertizasının   qrupları,   onların növləri və vəzifələri.

Məhkəmə-avtotexniki ekspertizası qrupunun növləri. Nəqliyyat vasitəsinin texniki vəziyyətinin ekspertizası və onun vəzifələri. Yol nəqliyyat hadisəsinin mexanizminin ekspertizası və onun vəzifələri. Sürücünün (hadisənin digər iştirakçılarının) psixofizioloji vəziyyətinin ekspertizası və onun vəzifələri.

Məhkəmə-avtotexniki ekspertizası üçün materialların hazırlanması və ekspertiza qarşısında qoyulan suallar.

Məhkəmə-avtotexniki ekspert rəyinin müstəntiq və məhkəmə tərəfindən qiymətləndirilməsi.

Məhkəmə mühəndis-texniki ekspertizasının qrupları və onlarm növləri. Yanğın - texniki ekspertiza və onun vəzifələri. Elektrotexniki ekspertizasının predmeti, obyektləri və vəzifələri. Tikinti-texniki ekspertizasının predmeti, obyektləri və vəzifələri. Kompüter-texniki ekspertizasının predmeti, obyektləri və vəzifələri. Texniki təhlükəsizlik ekspertizasının predmeti, obyektləri və həll etdiyi məsələlər.

Məhkəmə mühəndis-texnoloji ekspertizasının mahiyyəti və qrupları. Məhkəmə-əmtəəşünaslıq ekspertizasının predmeti, növləri və vəzifələri.

Sənaye məmulatları istehsalının müxtəlif sahələrindəki texnoloji proseslərin və materialların məhkəmə ekspertizası.

 

Mövzu 10. Məhkəmə-tibbi və psixofizioloji, məhkəmə-bioloji ekspertiza sinifləri

 

Məhkəmə-tibbi ekspertizasının predmeti, obyektləri və tədqiqat metodikası. Ekspertizanın həll etdiyi məsələlər. Məhkəmə - tibbi ekspertizasının keçirilməsi üçün materialların hazırlanması.

Məhkəmə-psixoloji eksprertizasının predmeti, obyektləri və vəzifələri. Məhkəmə - psixoloji ekspertizasnın keçirilməsi üçün materialların hazırlanması.

Məhkəmə-psixiatrik ekspertizasının predmeti, vəzifələri və tədqiqat metodikası. Məhkəmə-psixoatrik ekspertizasının keçirilməsi üçün materialların hazırlanması.

Məhkəmə-bioloji ekspertizasının predmeti, obyektləri, qrupları və növləri. Məhkəmə-botaniki, məhkəmə- zooloji, məhkəmə-mikrobioloji, məhkəmə-eptomoloji, məhkəmə-ixtioloji, məhkəmə-ornitoloji və odroloji ekspertizaları. Məhkəmə-bioloji ekspertizasının keçirilməsi üçün materiallarm hazırlanması.

Məhkəmə-tibbi, məhkəmə-psixoloji, məhkəmə - psixiotrik, məhkəmə - bioloji ekspertizalarının cinayətlərin açılmasında, araşdırılmasında, qarşısının alınmasında əhəmiyyəti.

TÖVSİYYƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI:

Azərbaycan dilində

 

1.Abbasova F.M. «Yeni prosessual qanunvericilik və məhkəmə ekspertizası fəaliyyəti» Bakı, 2000. 29 s.

2.Abbasova F.M. Azərbaycanda məhkəmə ekspertiza idarələrinin yaranması və inkişafı tarixi. Bakı,1998, 58 s.

3.Cavadov F.M.,Səlimov K.N., Abbasova İ.S., Mustafayev M.H.və b. Məhkəmə ekspertizası:Dərslik. Bakı, Hüquq Yayin Evi,2018,368 s.

4.Cavadov F.M., Mahmudov A.M., Əliyev B.Ə., Əsgərov B.M.və b. Məhkəmə ekspertizası:Dərs vəsaiti. Bakı, Nurlan, 2007, 244  s.

5.Cavadov F.M., Əhmədov C.S., Vəliyev N.T. Məhkəmə ekspertinin profilaktik fəaliyyətinə dair metodik tövsiyələr. Bakı, 2018, 26 s.

6.Mehrəliyev V.S.Məhkəmə-ballistik ekspertizasında odlu silahların diaqnostik tədqiqatları. Bakı: Ləman, 2011,114 s.

7.Məmmədov F.M., Mustafayev M.H. Cinayət-axtarış hüququnun əsasları. Dərs vəsaiti: Bakı: Hərbi nəşriyyat, 2002.

8.Mirzəyev R.M. Məhkəmə fotoqrafiyasının metodları. Bakı: Azərbaycan, 2002, 176 s.

9.Kriminalistika: Ali məktəblər üçün dərslik / K.Q.Sarıcalinskayanın redaktəsi ilə.Bakı: Hüquq ədəbiyyatı,1999,716 s.

 

Rus dilində

10.Аверьянова Т.Б.Судебная экспертиза. Курс общей теории: Учебник. Москва: ИНФРА-М, НОРМА, 2012,480 с.

11.Аверьянова Т.Б.,Статкус В.Ф. Практическое руководство по производству судебных экспертиз для экспертов и специалистов. Москва: Юрайт, 2010, 720 с.

12.Белкин Р.С., Корухов Ю.Г.,Россинская Е.Р.Криминалистические основы судебной экспертизы. Москва:Норма, 2003, 256 с.

13.Бирюков В.В. Криминалистическое оружиеведение:учебное пособие для бакалавриата, специалитета и магистратуры / Под общ.ред. В.В.Бирюкова.Москва: Юрайт, 2018, 222 с.

14.Зинин А.М., Майлис Н.П. Судебная экспертиза. Москва: Право и закон; Юрайт-Издат, 2002, 320 с.

15.Колдин В.Я. Судебная идентификация. Москва: ЛексЭст, 2002, 528 с.

16.Крылов И.Ф. Криминалистическое учение о следах. Изд-во Ленинградского Университета. 1976,191 с.

17.Майлис Н.П. Руководство по трасологической экспертизу. Москва: Щит-М,  2007, 344 с.

18.Майлис Н.П. Судебная трасология. Москва: Экзамен, 2003,272 с.

19.Нестеров А.В.Основы экспертной деятельности. Москва:ИДГУ-ВЭШ, 2009,168 с.

20.Подщибякин А.С.Холодное оружие. Москва: Центр «ЮрИнфоР», 2003, 254 с.

21.Россинская Е.Р. Судебная экспертиза в гражданском, арбитражном, административном и уголовном процессе. 3-е изд.,доп. Москва: ИНФРА-М, НОРМА,2011,736 с.

22.Россинская Е.Р. Судебная экспертиза: типичные ощибки. Москва: Проспект, 2014,544 с.

23.Россинская Е.Р., Галяшина Е.И. Настольная книга судьи: Судебная экспертиза.Москва: Проспект, 2012,464 с.

24.Россинская Е.Р., Галяшина Е.И., Зинин А.М. Теория судебной экспертизы (Судебная экспертология): Учебник.2-е изд.,перераб.и доп. Москва:Юр.Норма, НИЦ ИНФРА-М, 2016, 368 с.

25.Сорокотягин И.Н. Судебная экспертиза: Учебник и практикум  для академического бакалавриата.Москва: Юрайт, 2016, 288 с.

26.Сорокотягина Д.А., Сорокотягин И.Н. Судебная экспертиза: Учебное пособие.Москва:Феникс, 2009, 448 с.

27.Усов А.И. Судебная компьютерно-техническая экспертиза: становление, развитие, методическое обеспечение // Теория и практика судебной экспертизы. Москва: РФЦСЭ, 2008,№ 3, с.10-22.

28.Шляхов А.Р. Общие положения методики криминалистической экспертизы.Москва,1961,120 с.

29.Щеглов А.Ю. Защита компьютерной информации от несанкционированного доступа.СПб.: Наука и техника,2004,384 с.

30.Энциклопедия судебной экспертизы. Москва: Юрист,1999, 552 с.

İnternet resursları

31.Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Məhkəmə Ekspertiza Mərkəzinin rəsmi saytı –http://ekspert.gov.az/

32.Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsi /Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Normativ hüquqi aktların vahid İnternet elektron bazası- http://www.e-qanun.az/code/14

33.Azərbaycan Respublikasının Mülki-Prosessual Məcəlləsi /Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Normativ hüquqi aktların vahid İnternet elektron bazası- http://www.e-qanun.az/code/9

34.”Dövlət məhkəmə ekspertizası fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu / Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Normativ hüquqi aktların vahid İnternet elektron bazası- http://www.e-qanun.az/framework/91

35.”Notariat haqqında”  Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Normativ hüquqi aktların vahid İnternet elektron bazası- http://www.e-qanun.az/ framework/11763

36. Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin 29 noyabr 2012-ci il tarixli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzində ixtisasının verilməsi haqqında Əsasnamə/Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Normativ hüquqi aktların vahid İnternet elektron bazası- http://www.e-qanun.az/framework/24943

 

I BÖLMƏ

CİNAYƏT-AXTARIŞ HÜQUQUNUN NƏZƏRİ VƏ

METEDOLOJİ PROBLEMLƏRİ

Mövzu 1. Cinayət-axtarış hüququnun anlayışı, predmeti

və vəzifələri

Cinayət-axtarış hüququ hüququn yeni sahəsi kimi. Cinayət-axtarış hüququnun anlayışı və predmeti. Cinayət-axtarış hüququnun spesifik predmeti. Cinayət-axtaış hüququnun məqsədi, vəzifələri və funksiyaları.

 

Mövzu 2. Cinayət-axtarış hüquq münasibətləri vəcinayət-axtarış hüququnun hüquq sahələrisistemində yeri

Cinayət-axtarış hüquq münasibətlərinin anlayışı, xüsusiy-yətləri və növləri. Cinayət-axtarış hüququnun hüquq sahələri sistemində yeri. Cinayət-axtarış hüququ və cinayət-prosessual, cəza-icra hüququ.

Cinayət-axtarış hüququ və Konstitusiya hüququ, inzibati və mülki hüquq.

Mövzu 3. Cinayət-axtarış hüququ elmi

Cinayət-axtarış hüququ elminin anlayışı, predmeti, prinsipləri və vəzifələri. «Cinayət-axtarış hüququnım əsasları» fənninin predmeti və sistemi.

Mövzu 4. Cinayət-axtarış hüququnun prinsipləri

 

Cinayət-axtarış hüququnun prinsiplərinin anlayışı və sistemi. Ümumi prinsiplər. Qanunçuluq. İnsan hüquq və azadlıqlarına riayət edilməsi. Humanizm. Şəxslərin qanun qarşısında bərabərliyi. Bitərəflilik. Aşkarlıq.

Sahəvi prinsiplər. Konspirasiya. Aşkar və gizlı iş üsullarının uzlaşdırılması. Konfıdentlərdən istifadə olunması. Tezlik və fasiləsizlik. Hərtərəflilik, tamlıq və obyektivlik.

 

II BÖLMƏ

CİNAYƏT-AXTARIŞ HÜQUQUNUN MƏNBƏLƏRİ, ƏMƏLİYYAT-AXTARIŞ QANUNVERİCILİYİ

Mövzu 5. Cinayət-axtarış hüququnun mənbələri

 

Cinayət-axtarış hüququnun mənbələrinin anlayışı. Milli mənbələr: hüquqi adətlər, normativ aktlar, normativ müqavilələr. Məhkəmə presedenti.

 

Mövzu 6. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin hüquqi əsasları

 

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin hüquqi əsaslarının anlayışı və quruluşu. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası. «Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında» Qanun. Qanun qüvvəli idarə aktları.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin normativ aktlarınn cinayət-axtarış qanunvericiliyi normalarının həyata keçirilməsində əhəmiyyəti.

 

Mövzu 7. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin həyatakeçirilməsi zamanı insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarına riayət olunması

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin həyata keçirilməsi zamanı insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının təminatları.

Əməliyyat-axtarış  fəaliyyətinin nəticəsində hüquqların pozulmasına görə şikayət hüququ.

Əməliyyat-axtanş fəaliyyətində qanunçuluğun pozulmasına görə məsuliy­yət.

 

III BÖLMƏ

ƏMƏLİYYAT-AXTARIŞ FƏALİYYƏTİ SUBYEKTLƏRİNİN HÜQUQİ  XARAKTERİSTİKASI

 

Mövzu 8. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin subyektləri

 

Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti subyektlərinin anlayışı və onların sistemi. Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti subyektlərinin hüquqları. Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti subyektlərinin vəzifələrı. Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti subyektlərinin səlahiyyət hədləri.

Mövzu 9. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin maddi-texniki və maliyyə təminatı

 

Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti subyektlərinin maddi-texniki və maliyyə təminatı.

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətində poliqrafdan istifadə olunınası. Əməliyyat-axtarış  fəaliyyətinə ayrılan maliyyə vəsaitlərinin xərclənməsinə nəzarət.

 

Mövzu 10. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin subyektləri

ilə əməkdaşlıq edən şəxslərin hüquqi və sosial müdafiəsi

Vətəndaşların cinayət-axtarış fəaliyyətini həyata keçirən orqanlara köməyi.

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə vətəndaşların cəlb edilməsinin şərtləri.

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətində iştirak edən vətəndaşların sosial- və hüquqi müdafiəsi.

 

Mövzu 11. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətini həyatakeçirən orqanların qərarları

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətini həyata keçirən orqanların qəbul etdikləri qərarların anlayışı və növləri. Hüquqi nəticələr doğuran qərarlar. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətində qərarlara qarşı tələblər, onun tərkib hissələri və qanuni qüvvəyə minməsi.

 

IV BÖLMƏ

CİNAYƏT-AXTARIŞ TƏDBİRLƏRİNİN HƏYATA KEÇİRİLMƏSİ

Mövzu 12. Əməliyyat-axtarış tədbirləri

Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin anlayışı və hüquqi tənzimlənməsi.

Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin təsnifatı.

Vətəndaşların konstitusion hüquq və azadlıqlarını məhdudlaşdırmayan əməliyyat-axtarış tədbirləri.

Vətəndaşların hüquq və azadlıqlarını məhdudlaşdıran əməliyyat-axtarış tədbirləri.

 

Mövzu 13. Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi üçün səbəblər və əsaslar

Cinayət-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi üçün səbəblər. Fiziki və hüquqi şəxslərin ərizələri və müraciətləri, kütləvi informasiya vasitələrində dərc olunmuş, yaxud  əməliyyat-axtarış fəaliyyəti subyeklərinin bilavasitə əldə etdikləri məlumatlar.

Azərbaycan Respublikasının ali dövlət hakimiyyəti orqanlarını və xüsusi obyektlərini  hüquq-mühafizə orqanlarının, yaxud müvafiq beynəlxalq təşkilat­la­rın rəsmi və ya yazılı sorğuları.

Cinayət işləri üzrə tədqiqatı və ya istintaqı aparan şəxslərin yazılı tapşırıqları.

Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi üçün səbəblər.

Məhkəmənin (hakimin) qəraraları. İstintaq orqanlarının qərarları. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin səlahiyyətli subyektlərinin qəraraları.

 

Mövzu 14. Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin tətbiqi şərtləri

Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin tətbiqi şərtləri.

Əməliyyat-axtarış tədbirləri tətbiq edilərkən həmin tədbirlərin cinayətkar qəsdlərin dövlətin və cəmiyyətin mənafeyinə vura biləcəyi ziyanın  ictimai təhlükəlilik dərəcəsinə uyğunluğunun öyrənilməsi.

Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi.

 

V BÖLMƏ

CİNAYƏT-AXTARIŞ FƏALİYYƏTİNİN SƏNƏDLƏŞDİRİLMƏSİVƏ İNFORMASİYA TƏMİINATI

 

Mövzu 15. Əməliyyat-qeydiyyat işi və məlumat uçotları

Əməliyyat-qeydiyyat işinin anlayışı və növləri.

Əməliyyat-qeydiyyat işinin başlanmasının əsasları.

Əməliyyat-qeydiyyat işinin icraatı və xitam olunmasının ümumi müddəaları.

Əməliyyat-axtanş tədbirləri nəticələrinin əməliyyat-qeydiyyat işində əks edilməsi və sistemləşdirilməsi.

Cinayət-axtanş fəaliyyətində məlumat təminatları və uçotlar.

 

Mövzu 16. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin nəticələrindən istifadə olunması

 

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin nəticələrinin anlayışı.

Sübutlar haqqında təlim. Cinayət-axtarış fəaliyyəti nəticələrindən sübutetmədə istifadə olunması.

Axtarışda olan cinayətkarın kriminalistik portretinin yaradılmasının əsasları.

Cinayət-axtarış məlumatlarının alınma mənbələri və onların fiksə edilməsi.

Cinayət-axtarış fəaliyyəti nəticələrinin leqallaşdırılıması.

 

VI BÖLMƏ

ƏMƏLİYYAT-AXTARIŞ FƏALİYYƏTİNƏ NƏZARƏT

Mövzu 17. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin həyata keçirilməsində məhkəmə orqanlarının yeri və rolu

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətində məhkəmə orqanlarının funksiyaları, vəzifələri və hüquqları.

Vətəndaşların konstitusion hüquq və azadlıqlarının məhdudlaşdınlması ilə bağlı materiallara məhkəmə baxışının ümumi müddəaları.

 

Mövzu 18. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinə prokuror və idarə nəzarəti

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinə prokuror nəzarətinin mahiyyəti və əhəmiyyəti.

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinə prokuror nəzarətinin hədləri.

Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinə məhkəmə və prokuror nəzarətinin fərqli cəhətləri.

Ənməliyyat-axtarış fəaliyyətinə idarə nəzarəti.

Əməliyyat-axtarış orqanlarının rəhbərləri tərəfindən əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin aparılmasında qanunlara riayət olunması və onların əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsinin əsaslı olması ilə bağlı həyata keçirdikləri nəzarətin formaları.

 

Mövzu 19. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətində qanunların icrasına prokuror nəzarətinin həyata keçirilməsitaktikası və metodikası

 

Əməliyyat-axtanş fəaliyyətində qanunlara riayət edilməsi ilə bağlı yoxlamalarm aparılma taktikası və metodikası.

Vətəndaşlann və vəzifəli şəxslərin ərizə və şikayətlərinin yoxlanılması. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətində qanunların icrasına prokuror nəzarətinin sənədləşdirilməsi.

VII BÖLMƏ

XARİCİCİ ÖLKƏLƏRDƏ ƏMƏLİYYAT-AXTARIŞ FƏALİYYƏTİ

 

Mövzu 20. Xarici dövlətlərdə əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin

və onun hüquqi tənzimlənməsinin əsas xüsusiyyətləri

 

Kontinental hüquq sistemi olan dövlətlərdə (Almaniya, Fransa və s.) əməliyyat-axtarış fəaliyyəti: anlayışı, prinsipləri və əsas institutları. Hüquqi tənzimləmə mənbələri.

İngilis-sakson hüquq sistemi olan dövlətlərdə (ABŞ, Böyük Britaniya və s.) əməliyyat-axtarış fəaliyyəti: anlayışı, prinsipləri və əsas institutları. Hüquqi tənzimləmə mənbələri.

Müsəlman hüquq sistemi olan dövlətlərdə əməliyyat-axtarış fəaliyyəti: anlayışı, prinsipləri və əsas institutları. Hüquqi tənzimləmə mənbələri.

MDB üzvü olan dövlətlərdə və Baltikyanı ölkələrdə əməliyyat-axtarış fəaliyyəti: anlayışı, prinsipləri və əsas institutları.

 

Mövzu 21. Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq

Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti sahəsində beynəlxalq əmək-daşlığın anlayışı, məqsəd və vəzifələri, inkişaf perspektivləri.

Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti sahəsində beynəlxalq əmək-daşlığın hüquqi tənzimlənməsinin ümumi xarakteristikası. Onun beynəlxalq hüquqi mənbələri.

MDB dövlətləri arasında əməliyyat-axtarış fəaliyyəti sahə-sində əməkdaşlıq.

Cinayət törətmiş şəxslərin beynəlxalq axtarışında İnterpolun yeri və rolu.

İnterpolun Azərbaycan Respublikasındakı Milli bürosu əmə-liyyat-axtarış fəaliyyətinin subyekti kimi.

TÖVSİYYƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI:

Azərbaycan dilində

 

1.Kriminalistika: Ali məktəblər üçün dərslik. / K.Q.Sarıcalinskayanın redaktəsi ilə. Bakı: Hüquq ədəbiyyatı. 1999. 716 s.

2.Hüseynov Ş.İ., Nəsirov R.M., Muradov E.Q. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin əsasları: Dərs vəsaiti. Bakı: Mütərcim, 2008, 372 s.

3.Mansurov R. Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin hüquqi tənzimlənməsi. Bakı: Adiloğlu, 2005. 176 s.

4.Məmmədov F., Mustafayev M. Cinayət-axtarış hüququnun əsasları. Bakı: Digesta, 2011. 336 s.

5.Bayramzadə X.Ə. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinə nəzarət: Dərs vəsaiti. Bakı, 2007.

6.Əsgərov B.M. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin nəticələrindən istifadə olunması­nın bəzi məsələləri haqqında // Keçid dövründə Azərbaycan Respublika­sında dövlət və hüquq quruculuğunun aktual problemləri. Elmi məqalələr məcmuəsi, 1-ci buraxılış, Bakı, 2002, s. 80 -88

7.Əsgərov B.M. Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti çərçivəsində aparılan tədqiqatların nəticələri və ekspert rəyi // Hüquqi dövlət və qanun, 2008, № 12, səh. 24-26.

8.Əsgərov B.M. Cinayətlərin açılması və istintaqının əməliyyat-axtarış təminatına dair // Beynəlxalq hüquq və inteqrasiya problemləri, Bakı, 2009, № 2, s. 192-19

9.Səlimov K.N. Əməliyyat-axtarış tədbirləri zamanı informasiyanın əldə edilməsində psixologiyadan istifadə. Bakı: Adiloğlu, 2006.

10.Məmmədov F.M. Gömrük orqanlarında əməliyyat-axtarış fəaliyyəti. Bakı, 2004.

Rus dilində

11.Аскеров Б.М. Тезисы о «научных корнях» оперативно-розыскной теории в Азербайджане Оперативник (сыщик), М., 2006, №2 , стр. 52-53

12.Аскеров Б.М. О Законе Азербайджанской Республики об Оперативно-розыскной деятельности и его значении для предварительного следствия // «Черные Дыры» в Российском законодательстве, М., 2007, № 2, стр. 206- 209.

13.Аскеров Б.М. О причинах и основаниях для осуществления оперативно-розыскных мероприятий и надзоре за ними в Азербайджанской Республике // «Черные Дыры» в Российском законодательстве, М., 2007, № 3, стр. 311- 313.

14.Аскеров Б.М. Теоретические проблемы уголовно-розыскного права (отдельные положения) // Пробелы в Российском законодательстве, 2009, №3, стр. 133-13.

15.Асташкина Е.Н., Марочкин Н.А. Квартирные кражи: пробле­мы оптимизации и алгоритмизации первоначального этапа рассле­дования. М., 2005.

16.Дубоносов Е.С. Основы оперативно-розыскной деятельности: Учебное пособие / Под ред. Г.К.Синилова, М.: Юрайт, 2011, 350 с.

17.Луценко О.А. Обыск и выемка. Процессуальный порядок, тактика и доказательственное значение. Ростов н/Д: Феникс, 2005,  63 с.

18.Шумилов А.Ю. Оперативно-розыскная энциклопедия. М: Издатель Шумилова И.И., 2004, 364 с.

19.Шумилов А.Ю. Оперативно-розыскная деятельность: вопросы и ответы. Книга 1: Научно-практическое пособие. М.: Издательский дом Шумиловой И.И., 2005, 147 c.

20.Шумилов А.Ю. Оперативно-розыскная деятельность: вопросы и ответы. Книга 2: Научно-практическое пособие. М.: Издательский дом Шумиловой И.И., 2005, 148 с.

 

Qanunvericilik aktları:

21.Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası. Bakı: Hüquq yayın evi, 2017, 92 s.

22. Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsi. Bakı: Hüquq yayın evi, 2019, 802 s.

23.Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsi, Hüquq yayın evi, B., 2019, 738 s.

24.Azərbaycan Respublikasının İnzibati-Prosessual Məcəlləsi. Bakı: Digesta, 2013. 254 s.

25.Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsi. Bakı: Digesta, 2011, 220 s.

26.Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi. Bakı: Digesta, 2013, 352 s.

27.«Prokurorluq haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu. 07 dekabr 1999-cu il.

28."Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 28 oktyabr 1999-cu il.

29."Vətəndaşların hüquq və azadlıqlarını pozan qərar və hərəkətlərdən (hərəkətsizlikdən) məhkəməyə şikayət edilməsi haqqmda" Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 11 iyun 1999-cu il.

30.«Məhkəmələr və hakimlər haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 10 iyun 1997-ci il.

31.«Polis haqqında qanun» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 28 oktyabr 1999-cu il.

32.«Kəşfiyyat və əks kəşfiyyat fəaliyyəti haqqmda» Azər-baycan Respublikasmın qanunu. 7 avqust 2004-cü il.

33.«Vətəndaşlann müraciətlərinə baxılması qaydası haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 10 iyun 1997-ci il.

34.«Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlannın qanunsuz dövriyyəsi haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 28 iyun 2005-ci il.

35.«Cinayət prosesində iştirak edən şəxslərin dövlət müdafiəsi haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanunu, 11 dekabr 1998-ci il.

36.«Məhkəmə və hüquq-mühafizə orqanları işçilərinin dövləl müdafiəsi haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanunu, 11 dekabr 1998-ci il.

37.«Dövlət sərhədi haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanıınu, 9 iyun 1999-cu il.

38.«Terrorizmə qarşı mübarizə haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanunu, 28 oktyabr 1999-cu il.

39.“Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sərhəd Xidməti haqqında Əsasnamə» 12 dekabr 2002-ci il.

40.«Azərbaycan Respublikasının Milli Təhlükəsizliyi haqqında Əsasnamə» 31 mart 2004-cü il

41.«Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi haqqında Əsasnamə» 18 aprel 2006-cı il.

42.Azərbaycan Respublikasının Fövqəladə Hallar Nazirliyi haqqında Əsasnamə» 19 aprel 2006-cı il.

43.«Dövlət Gömrük Komitəsi haqqında Əsasnamə» 29 oktyabr 1998-ci il.

44.Məlumatların dövlət sirrinə aid edilməsi qaydaları. 3 iyun 2005-ci il.

45.Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «Cinayətkarlığa qarşı mübarizənin gücləndirilməsi, qanunçuluğun və hüquq qaydasının möhkəmləndirilməsi barədə» 09.08.1994-cü il tarixli Fərmanı.

46.Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «İnsan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının təmin edilməsi haqqında» 22 fevral 1998-ci il tarixli Fərmanı.

47.Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsində əməliyyat-axtarış subyekt­lərinin səlahiyyət bölgüsü haqqında» 19 iyun 2001-ci il tarixli Fərmanı.

 

2019-cu ildə «Cınayət prosesi, kriminalistika və məhkəmə ekspertizası; əməliyyat-axtarış fəaliyyəti» ixtisası üzrə fəlsəfə doktoru proqramı üzrə doktoranturaya qəbul üçün İmtahan

SUALLARI

1. Cınayət prosesinin anlayışı, vəzifələri və mərhələləri
2. Cınayət mühakimə icraatının konstitusion prinsipləri
3. Cınayət təqibinin anlayışı və növləri
4. Cınayət təqibini istisna edən hallar
5. Cınayət işi üzrə icraatın dayandırılmasının əsasları və qaydası
6. İbtidai istintaq zamanı cinayət işi üzrə icraata xitam verilməsi qaydası
7. Məhkəmə və cınayət prosesində iştirak edən şəxslər
8. Cınayət prosesində nümayəndələr və hüquq varisləri
9. Cınayət prosesində etirazlar və onların həll edilməsi qaydası
10. Cınayət prosesində iştirak edən şəxslərin hüquqlarının və qanuni mənafelərinin təmin edilməsi
11. Sübutların anlayışı və növləri
12. Sübutetmə predmeti və həddi
13. Cınayət prosesində bəzi sübutlar əsasında müəyyən edilən hallar və sübutsuz müəyyən edilən hallar
14. Prosessual məcburiyyət tədbirlərinin anlayışı və növləri
15. Qətimkan tədbirlərinin anlayışı və növləri
16. Cınayət mühakimə icraatında mülki iddia
17. Cınayət işi başlama mərhələsinin anlayışı, əhəmiyyəti və prosessual qaydası
18. İbtidai araşdırmanın ümumi şərtləri
19. İstintaq aidiyyatı.
20. Təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb etmə
21. İstintaq hərəkətlərinin anlayışı və sistemi
22. İbtidai istintaqın qurtarması formaları
23. Böyük ictimai təhlükə törətməyən aşkar cinayətlər üzrə məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraat
24. Məhkəmənin hazırlıq iclası və qəbul edilən qərarlar
25. Məhkəmə baxışının ümumi şərtləri
26. Məhkəmə baxışının hədləri
27. Məhkəmə istintaqı
28. Yekun məhkəmə qərarının çıxarılması qaydası.
29. Məhkəmənin hökmü: anlayışı, əhəmiyyəti və növləri
30. Apellyasiya icraatının anlayışı və əsas cəhətləri
31. Apellyasiya şikayətiə və ya apellyasiya protestinə ilkin baxılması və çıxarılan qərarlar
32. Apellyasiya şikayətinə və ya apellyasiya protestinə baxılması hüdudları
33. Apellyasiya şikayətinə və ya apellyasiya protestinə mahiyyəti üzrə baxılması və çıxarılan qərarlar
34. Kassasiya qaydasında icraat.
35. Kassasiya şikayətinə və ya kassasiya protestinə mahiyyəti üzrə baxılması və çıxarılan qərarlar
36. Yetkinlik yaşına çatmayanlar barəsində icraatın xüsusiyyətləri

37.  Məhkəmə nəzarətinin həyata keçirilməsinin əsasları və qaydası

1. Məhkəmənin qərarı əsasında həyata keçirilən əməliyyat-axtarış tədbirləri
2. Hüquq və azadlıqların pozulması ilə bağlı yeni hallar üzrə icraat və yeni açılmış hallar üzrə icraat
3. Hökm və ya məhkəmənin digər yekun qərarlarının icrası qaydasında icraat
4. Kriminalistik eyniləşdirmə: anlayışı, sistemi, texniki kriminalistik üsulların tətbiqinin əsasları və ilkin şərtləri
5. Məhkəmə ekspertizasının aparılması və təyin edilməsi üçün əsaslar və səbəblər
6. Əməliyyat axtarış fəaliyyətinin subyektləri, onların  hüquq və vəzifələri
7. Kriminalistika elminin anlayışı, predmeti, sistemi və tətbiqi sahələri
8. Məhkəmə ekspertizasının anlayışı və növləri
9. Əməliyyat-axtarış tədbirləri və onların həyata keçirilmə qaydaları
10. Məhkəmənin qərarı əsasında həyata keçirilən əməliyyat-axtarış tədbirləri
11. Kriminalistik texnika: anlayışı, sistemi, texniki kriminalistik üsulların tətbiqinin əsasları və ilkin şərtləri
12. Məhkəmə ekspertizasını həyata keçirən ekspertin hüquqları və vəzifələri, ona etiraz edilən hallar
13. Əməliyyat- axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi üçün səbəblər və əsaslar
14. Trasologiyanın anlayışı. Kriminalistikada öyrənilən izlərin qrupları və izlərin təsnifatının əsasları
15. «Dövlət məhkəmə ekspertizası fəaliyyəti haqqında» Qanunun təyinatı və sistemi
16. Əməliyyat axtarış fəaliyyətinin anlayışı, məqsədi, vəzifələri və prinsipləri
17. Daktiloskopiyanın anlayışı. Daktiloskopik tədqiqatın obyektləri.
18. Əl izləri: papilyar naxışların növləri və xassələri
19. Kriminalistik ekspertizanın növləri
20. «Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti  haqqında» Qanunun təyinatı və sistemi
21. Kriminalistik ballistikanın anlayışı. Məhkəmə ballistik tədqiqatın obyektləri.
22. Odlu silahların təsnifatı
23. Məhkəmə ekspertizasının təsnifatı
24. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin həyata keçirilməsi zamanı insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının təminatları.
25. Zahiri əlamətlərə görə şəxsiyyətin kriminalistik eyniləş-dirilməsi (kriminalistik habitoskopiya)
26. Məhkəmə ekspertizasmın təyin edilməsinin hüquqi əsasları. Ekspertizanın təyin edilməsinin məcburi halları.
27. Əməliyyat-qeydiyyat işi: onun başlanması üçün əsaslar, qeydiyyata alınması qaydaları
28. Kriminalistik qeydiyyat: anlayışı, vəzifələri, obyektləri, əsas formaları və üsulları
29. Məhkəmə ekspertizası idarəsi rəhbərinin hüquq və vəzifələri
30. Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsində qanunçuluğun təminatı; əməliyyat-axtarış fəaliyyətinə məhkəmə və prokuror nəzarəti
31. Kriminalistik taktika: anlayışı, mahiyyəti, taktiki üsulun anlayışı və prinsipləri
32. Məhkəmə ekspertinin rəyi və onun məzmunu
33. Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin  tətbiqinin şərtləri və nəticələrindən istifadə edilməsi.
34. Kriminalistik profilaktikanın əsasları.
35. Kriminalistik profilaktikanın anlayışı, vəzifələri və növləri
36. Məhkəmə-xətşünaslıq ekspertizasının mahiyyəti, obyektləri, növləri və vəzifələri.
37. Məhkəmə-müəllifşünaslıq ekspertizasının həll etdiyi məsələlər
38. Əməliyyat-axtarış fəaliyyətini həyata keçirən orqanların qəbul etdikləri qərarların anlayışı və növləri.
39. Kriminalistikada sənədin anlayışı və növləri.
40. Sənədlərə istintaq baxışının vəzifələri və baxış zamanı tətbiq edilən texniki-kriminalistik vasitələr və üsullar
41. Ekspert rəyinin qiymətləndirilməsi
42. Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın anlayışı, məqsəd və vəzifələri, inkişaf perspektivləri.
43. Kriminalistik metodika: anlayışı, quruluşu, cinayətlərin kriminalistik xarakteristikası

81. Məhkəmə ekspertizasının təyin edilməsinin əsasları və ke-çirilməsi qaydaları

1. Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti subyektlərinin səlahiyyət hədləri.
2. Məhkəmə-ballistik ekspertizası ücün materialların hazırlanması
3. Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi
4. Kompüter informasiyası sahəsində törədilən cınayətlərin kriminalistik xarakteristikası. İnformasiya hüquq münasi-bətləri. Məlumat (o cümlədən kompüter) və telekom-munikasiya texnologiyası.
5. Məhkəmə-ballistik ekspertizasının mahiyyəti, predmeti, obyektləri, növləri vəzifələri.
6. Məhkəmə - ballistik ekspertizasında həll olunan məsələlər.
7. Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin tətbiqinin şərtləri
8. Məhkəmə-tibbi ekspertizasının predmeti, obyektləri və tədqiqat metodikası. Ekspertizanın həll etdiyi məsələlər.
9. Taktiki kombinasiya, taktiki əməliyyat və ibtidai araşdirmada onlardan istifadənin əhəmiyyəti
10. Məhkəmə-tibbi ekspertizasının predmeti, obyektləri və tədqiqat metodikası.
11. Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin növləri
12. Kriminalistik eyniləşdirmə: anlayışı, sistemi, texniki krimina-listik üsulların tətbiqinin əsasları və ilkin şərtləri
13. Məhkəmə ekspertizasının aparılması və təyin edilməsi üçün əsaslar və səbəblər
14. Əməliyyat-axtarış tədbirləri və onların həyata keçirilmə qaydaları

1. 96. Adam öldürmə cınayətlərinin araşdırılmasının kriminalistik   metodikası
   1. Məhkəmə ekspertizası idarəsi rəhbərinin hüquq və             vəzifələri.

1. Ekspertizanın təyin edilməsi və aparılması zamanı şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin hüquqları.
2. Əməliyyat-axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi.
3. Kriminalistik qeydiyyat: anlayışı, vəzifələri, obyektləri, əsas formaları və üsulları.
4. Məhkəmə ekspertizası idarəsi rəhbərinin hüquq və vəzifələri.