Məsumə Fazil qızı Məlikova

AMEA-nın müxbir üzvü, hüquq elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının əməkdar hüquqşünası

Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi və tarixi kafedrasının müdiri

İş telefonu: +99412 5390484

E-mail: mf_melikova@mail.ru

QISA BİOQRAFİK MƏLUMAT

• 1929-cu il noyabr ayının 22-də Bakı  şəhərində anadan olub
• 1947-1952-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsində təhsil alıb
• 1952-ci ildə fakültəni bitirdikdən sonra  elmi- pedaqoji fəaliyyət məqsədi ilə ADU-nun hüquq fakültəsinin „Dövlət hüququ“ kafedrasında müəllim vəzifəsində saxlanılıb
• 1956-1958-cı illərdə ADU-nun hüquq fakültəsinin „Dövlət hüququ“ kafedrasında müəllim, 1958-60-cı illərdə baş müəllim, 1960-1968-ci illərdə dosent vəzifələrində çalışıb
• 1968-cı ildən hazıra qədər BDU-nun  hüquq fakültəsinin  „Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi və tarixi“ kafedrasının müdırıdır
• 1958-ci ildə M.V.Lomonosov adına MDU-da  „M.F.Axundovun ictimai-siyasi baxışları“ mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib
• 1973-cü ildə „XIX əsrin II yarısı-XX əsrin başlanğıcında Azərbaycan maarifçilərinin siyasi və hüquqi baxışları“ mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib
• 1974-cü ildə professor elmi adı almış
• 1989-cu ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilib

TƏHSİLİ VƏ ELMİ DƏRƏCƏ VƏ ELMİ ADLARI

• 1947-1952-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsində təhsil alıb
• 1958-ci ildə M.V.Lomonosov adına MDU-da  „M.F.Axundovun ictimai-siyasi baxışları“ mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib
• 1973-cü ildə MDU-da  „XIX əsrin II yarısı-XX əsrin başlanğıcında Azərbaycan maarifçilərinin siyasi və hüquqi baxışları“ mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib
• 1974-cü ildə professor elmi adı almış
• 1989-cu ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilib

ƏMƏK FƏALİYYƏTİ

• 1952-ci ildə ADU-nun hüquq fakültəsinin „Dövlət hüququ“ kafedrasında müəllim
• 1956-1958-cı illərdə  ADU-nun hüquq fakültəsinin „Dövlət hüququ“ kafedrasında müəllim
• 1958-60-cı illərdə baş müəllim
• 1960-1968-ci illərdə dosent
• 1968-cı ildən hazıra qədər BDU-nun hüquq fakültəsinin  „Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi və tarixi“ kafedrasının müdırı

TƏDQİQAT SAHƏSİ

• Dövlət və hüquq nəzəriyyəsinin problemləri;
• Dövlət və hüquqi təlimlər tarixi

BEYNƏLXALQ SEMİNAR, SİMPOZİUM VƏ KONFRANSLARDA İŞTİRAKI

• 1976 - cı ildə Şotlandiya-İngiltərə – Beynəlxalq Siyasi elmlər Assosiasiyasının X konqresində Siyasi elmlər Assosiasiyası icraiyyə komitəsinin üzvü kimi iştirak etmiş və "Zaman amili və Azərbaycanda milli dövlət quruculuğunun nailiyyətləri" mövzusunda çıxış etmişdi
• 1986-cı ildə  ABŞ-Kanada –Amerika və  Sovet hüquqşünaslarının seminar müşavirəsində Sovet hüquqşünaslarının Assosiasiyasının xüsusi qrup iştirakçısı kimi
• 1991-cı ildə - Türkiyə, Azərbaycan Respublikasının qadınlar Cəmiyyətinin nümayəndəsi kimi
• 2007-ci ildə «Hüquq elminin aktual problemləri» mövzusunda Respublika elmi-nəzəri konfrans
• 2009-сu ildə BDU-nun 90 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfrans
• 2010-cu ildə "Hüquq elmlərinin prioritet istiqamətləri və hüquqşünas alimlərin qarşısında duran vəzifələr” mövzusunda beynəlxalq elmi praktik konfrans.
• 2010-cu ildə  “Hüquq elminin müasir problemləri” mövzusunda II Beynəlxalq konfrans
• 2013-cü ildə “Qloballaşma dövründə insan hüquqları və milli hüquq sistemləri” mövzusunda beynəlxalq elmi-praktik konfrans
• 2015-ci ildə   “Heydər Əliyevin Azərbaycan Respublikasının hüquq elminin və təhsilinin inkişafında rolu” mövzusunda Beynəlxalq elmi-praktiki konfrans və s.

SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

• Nizami Gəncəvi və Azərbaycan maarifçiliyi /«Nizami Gəncəvi-850» Məqalələr toplusu. BDU nəşriyyatı, 1992,  s. 52-66.
• Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinin konstitusiya-hüquqi əsasları //Bakı Universitetinin Xəbərləri, sosial-siyasi elmlər seriyası, 2003, №1, s. 9-19.
• Müstəqil Azərbaycan Respublikasının ilk Konstitusiyası  // Müdriklik zirvəsi, 2003, № 4, s. 13-17.
• Naxçıvan Muxtar Respublikasının konstitusion inkişafının bəzi aspektləri// Bakı Universitetinin Xəbərləri, sosial-siyasi elmlər seriyası, 2004, № 3, s. 5-18.
• «Kitabi-Dədə Qorqud» kitabında dövlət və hüquq haqqında ideyalar / «Dədə Qorqud dünyası» kitabı. Məqalələr, Bakı, 2004, s. 58-75.
• Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinin proqnozlaşdırılma məsələləri//"Hüquq+ Gənclik" elmi-kütləvi hüquq jurnalı. Bakı, 2005, s. 14-18.
• Hüquqi proqnozlaşmanın anlayışı və xüsusiyyətlərinə dair//Bakı Universitetinin Xəbər­ləri, sosial-siyasi elmlər seriyası, 2005, №3, s. 5-16.
• Azərbaycanın siyasi-hüquqi təlimlər tarixinin dərk edilməsində tarixilik və varislik prin­sipləri // Bakı Universitetinin Xəbərləri, sosial-siyasi elmlər seriyası, 2006, №3, s. 5-15.
• Azərbaycan Respublikasında hüquqi siyasətin aktual problemləri /«Hüquq elminin aktual problemləri» mövzusunda Respublika elmi-nəzəri konfransın materialları (25 may 2007) AMEA, Fəlsəfə və siyasi-hüquqi tədqiqatlar İnstitutu. Bakı,2007, s. 3-6.
• Azərbaycanda maarifçilik tarixinin dövrləşməsi məsələsinə dair // Bakı Universitetinin Xəbərləri, sosial-siyasi elmlər seriyası, 2008, №3. s. 5-15
• ЫЫЫ-Х  əsrlərdə Azərbaycanda maarifçilik tarixindən// Bakı Universitetinin Xəbərləri, sosial-siyasi elmlər seriyası, 2009, № 1,  s. 5-14.
• Hüquq siyasəti və hüquq yaratmanın aktual problemləri // Bakı Universitetinin Xəbər­ləri, sosial-siyasi elmlər seriyası, 2009, № 3,  s. 21-31.
• Məhkəmə presedenti – milli hüququn inkişafının mühüm amili kim i// BDU-nun 90 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı, 2009, s.196-197.
• Elmin inkişafı üzrə “Dövlət proqramı” və hüquq elminin əsas vəzifələri//”Hüquq elmlərinin prioritet istiqamətləri və hüquqşünas alimlərin qarşısında duran vəzifələr” mövzusunda beynəlxalq elmi praktik konfransın materialları. Bakı, Elm, 2010, s.232-242.
• Deleqe edilmiş qanunvericilik haqqında məsələyə dair// “Hüquq elminin müasir problemləri” II Beynəlxalq konfransın materialları. Bakı, Elm, 2010, s. 13-15.
• ВЫЫ-Х əsrlərdə Azərbaycanda maarifçilik // Bakı Universitetinin Xəbərləri, sosial-siyasi elmlər seriyası, 2011, №1, s. 24-39.
• Elmin inkişafı üzrə “Dövlət proqramı”ndan irəli gələn hüquq elminin əsas inkişaf istiqamətləri və yeni yanaşmalar // “Hüquq elminin və təhsilinin müasir problemləri və həlli yolları” adlı  beynəlxalq konfransın materialları. I hissə. Bakı, 2011,  s. 125-127.
• Hüququn sisteminin anlayışı haqqinda məsələyə dair// “Dövlət və hüquq quruculuğunun aktual problemləri” mövzusunda II respublika elmi-praktik konfransın materialları. Bakı, 2011 (11-12 may). I cild, s. 14-15.
• Hüquq sistemi və bu kontekstdə hüququn subyektləri// “Qloballaşma dövründə insan hüquqları və milli hüquq sistemləri” mövzusunda beynəlxalq elmi-praktik konfransı materialları. Bakı, 2013,  I cild, s. 10-14.
• Qloballaşma  və Azərbaycan Respublikasında hüququn inkişafının əsas tendensiyaları//
• “Heydər Əliyevin Azərbaycan Respublikasının hüquq elminin və təhsilinin inkişafında rolu” mövzusunda Beynəlxalq elmi-praktiki konfransın materialları.Bakı, 2015, s. 246-248.

KİTABLAR

• M.F.Axundovun ictimai-siyasi görüşləri. Bakı, Azərnəşr, 1958. 96 s.(rus dilində).
• Siyasi və hüquqi təlimlər tarixi. M.: Высшая школа,  1971. (X1X fəsil, § 8).
• XIX-XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda siyasi və hüquqi təlimlər. Bakı: Azərbaycan Dövlət Universitetinin nəşriyyatı, 1972. 184 s. (rus dilində).
• Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi. Bakı: Maarif, 1979. 299 s.
• Azərbaycanın siyasi-hüquqi nəzəriyyələr tarixi. (qədim dövrlərdən XX əsrin əvvəllərinə qədər) (həmmüəllif, I,II, VI, VII, VIII fəsillər). Bakı: Maarif, 1984. 310 s.
• Siyasi və hüquqi təlimlər tarixi. Qədim dünya. (II bölmə, I fəsil, § 7)M.:Nauka, 1985.
• Siyasi və hüquqi təlimlər tarixi. Orta əsrlər və intibah dövrü.. (II bölmə, II fəsil, § 7) M.,1986 . c. 116-122 (həmmüəllif).
• Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi. Bakı: Maarif, 1988. 382 s.
• Siyasi və hüquqi təlimlər tarixi. M.: Nauka, 1989. (3, § 7)
• Siyasi və hüquqi təlimlər tarixi. Marksizməqədərki dövr. M.:Юридическая литература, 1991 (6, §§ 1,2 həmmüəllif), 6, §§ 3, 4, 21, §§7,  8,  9, 11).
• Xarici ölkələrin dövlət və hüquq tarixi. I hissə. I, II, IV, V,VI,VII, VIII fəsillər. Bakı: Elm və həyat, 1997 (həmmüəllifi).
• "Kitabi-Dədə Qorqud" da ictimai-siyasi və hüquqi ideyalar. Bakı:  Qanun,  2000. 34 s.
• Qədim dövrlərdə və erkən orta əsrlərdə Azərbaycanın dövlət və hüququ. Bakı:Hüquq ədəbiyyatı, 2001 (həmmüəllif). 183 s.
• Müasir dövlət və hüquq tarixi . II.V,VI,XI,XVI,XVII,XXI,XXIV,XXV fəsillər. (şərikli). Bakı: "Elm və həyan", 2003.
• Xarici ölkələrin dövlət və hüquq tarixi (qədim və orta əsrlər), yenidən işlənmiş, düzəliş və əlavələrlə II nəşri Bakı: "Elm və həyat",  2005.
• Qafqaz xalqlarının hüquq abidə­ləri­nin antologiyası. Azərbaycanın hüquq mənbələri. I hissə, 17-ci cild. Rostov-na-Donu,Al-Tair, 2015. 544 s. (rus dilində, həmmüəllif)
• Qafqaz xalqlarının hüquq abidə­ləri­nin antologiyası. Azərbaycanın hüquq mənbələri. II hissə, 18-ci cild Rostov-na-Donu,Al-Tair, 2018. 479 s. (rus dilində, həmmüəllif)

TƏLTİFLƏR